|
Nazorat savollari yosh fiziologiyasi predmeti va uning o‘rganish obe’ktlari
|
| bet | 13/50 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 193,62 Kb. | | #231277 |
Bog'liq Ёш физ. назорат javoblari27. Maktab yoshi xaqida tushuncha.
Maktab o'quvchilarining kun tartibini tuzishda asab tizimining funksional biologik ritmi asos qilib olindi. Ko'pchilik sog'lom yosh bolalarda bosh miya yarimsharlari qo'zg'alishining yuqori ko'rsatkichlari ertalabki va kunduzgi soatlarda, uning pasayishi esa kechki soatlarda kuzatiladi. Kuzatishlarning natijalariga ko'ra, bolalar va o'quvchilarning ish qobiliyatlari ko'rsatkichlarining o'zgarishini. ya’ni kun davomida bu ko'rsatkichning 2 barobar ortishini (birinchisi soat 8 dan 12 gacha. ikkinchisi 16 dan 18 gacha boiishi) aniqlandi. Ish qobiliyatining birinchi ko'tarilishi, ikkinchisiga nisbatan yuqori va davomliroq boiadi. Lekin hamma bolalarda ham yuqori bioritmik holat shu oraliqda ko'zatilavermaydi. Masalan. kichik maktab yoshidagi bolalarning fiziologik funksiyalarining davriy o'zgarishini maxsus tadqiq qilish ularni turli xarakterdagi bioritm guruhlariga ajratish imkonini beradi. Birinchi guruhni kun www.ziyouz.com kutubxonasi mobaynida fiziologik ko‘rsatkichlari 2 barobar ortadigan bolalar, ikkinchi guruhning esa funksional ko'rsatkichlari kunning o'rtasida bir barobar ko'tariladigan bolalar tashkil etadi. Uchunchi guruhga yuqori funksional qo'zg'alishga ega bolalar, to'rtinchi guruhga esa yuqoridagi ko'rsatkichlarga ega boim agan bolalar kiradi. O'quvchilarning kun tartibini organizm fiziologik funksiyalarning tabiiy ortishi va pasayishi davrlariga mos kelgan ravishda tuzish mumkin. U quyidagi tarkibiy qismlarni o'z ichiga oladi: 1. Maktab va uydagi o'quv mashg'ulotlarini; 2. Ko'proq ochiq havoda dam olishni; 3. Muntazam va toiaqonli ovqatlanish va ertalabki badantarbiya bilan shug'ullanishni: 4. Gigiyenik jihatdan to'laqonli uyquni; 5. O 'z xohishiga qarab tanlagan mashg'ulotlarga (badiiy kitob o'qish, musiqa bilan shug'ullanish, rasm chizish va boshqalar) ham vaqt ajratishni o'z ichiga oladi. Kun tartibining noto'g'ri bo'lishi, ayniqsa, to'yib uxlamaslik bosh miya po'stlogining tiklanish jarayonlariga hamda o'quvchilarning ish qobiliyatiga salbiy ta'sir qiladi. Gigiyenik qoidalarga asoslanib tuzilgan kun tartibi o'quvchining kun bo'yi bajaradigan asosiy faoliyati turiarini me’yorlashga, aqliy va jismoniy mehnatini, dam olishini to'g'ri olib borishiga imkoniyat yaratib beradi. Maktab dasturi o'quvchilarning aqliy faoliyatini jadallashtirishni to'g'ri rejalashtirish imkonini bermas ekan, o’quv jarayoni va bolalar sogiigini saqlash uchun ko'zlangan maqsadga erishish borasida qilinadigan harakatlar samarasiz boiadi. Kun tartibigaqat'iy nova qilm asliko'sib kelayotgan organizmga juda salbiy ta'sir ko'rsatadi. O'quvchilarning ish qobiliyati pasayib, fanlarni o'zlashtirishi yomonlashadi, vaqt o'tishi bilan sogiig 'id a salbiy o'zgarishlar paydo boiadi. Kun tartibi ayrim bandlarining muntazam takrorlanib. turishi organizm hayot faoliyatining m aium bir maromga tushib ketishini ta'minlaydi. Bola m aium bir vaqtda uyg'onishga o'rganadi, m aium soatlarda qorni ochganini, kuch-quvvatga to'lib-toshganini. ma'lum bir vaqtda charchaganini www.ziyouz.com kutubxonasi sezadi. O'quvchining kun tartibi organizmning jismoniy va ruhiy imkoniyatlariga mos tarzda tuzilishi hozirgi zamonning eng to ia qonli dolzarb muammosidir.
|
| |
