|
5-rasm. Elektrolizatorning to'g'ridan-to'g'ri oqim rejimi
|
| bet | 7/13 | | Sana | 07.02.2023 | | Hajmi | 3.03 Mb. | | #41298 |
Bog'liq uskuna va jihozlar. kurs ishi «Turkiston lеgioni»-nima (2), Mavzu ko’p pog’onali kuydirish pechidan foydalanish-fayllar.org, 1.2 perevod, Назиркулов Муроджон 402 гурух, 144306313
5-rasm. Elektrolizatorning to'g'ridan-to'g'ri oqim rejimi:
1.Bosimli yuza 2.Elektrolizyor 3. Suv quyish uchun idish 4.Kimyoviy nasos
Bu holda, elektrolit elektrolizyordan bir marta o`tadi. Eritmaning o`tish tezligi jarayon oxirida kerakli ekstraktsiya darajasiga erishiladigan tarzda o`rnatiladi. Elektroliz jarayonining asosiy texnologik parametrlari tok zichligi, harorat, eritmaning oqim tezligi va elektroliz vannasidagi kuchlanish hisoblanadi.
Tok zichligi- elektrodning birlik maydonidan oqib o`tadigan elektr miqdori. Tok zichligi kvadrat detsimetr yoki kvadrat metr uchun amperda ifodalanadi va D harfi bilan belgilanadi. Katodga yotqizilgan metallning tezligi va miqdori tok zichligiga bog`liq.
Oltin va kumushni elektroliz qilish jarayoni 20 dan 60 A/m2 gacha bo`lgan tokda amalga oshiriladi. Elektroliz jarayonini 20 A/m2 dan kam tok zichligida o`tkazish tavsiya etilmaydi, chunki oltinning cho`kishi cheklovchi diffuziya oqimida sodir bo`lmaydi. Oqim zichligi 20 dan 60 A/m2 gacha ortishi bilan katodga qimmatbaho metallarning cho`kish tezligi deyarli to`g`ridan -to`g`ri mutanosib ravishda oshadi. 60 A/m2 dan yuqori oqim zichligida jarayon tezligining o`sishi kuzatilmaydi, shu bilan birga metallning joriy chiqishi kamayadi va quvvat sarfi sezilarli darajada oshadi. Bunda elektrolizyor juda yuqori oqim zichligida ishlashi kerak, shunda katodda qaytarilgan oltin zarralari parchalanib, shlam ko`rinishida cho`kadi. Ushbu elektrolizatorning oqim chiqishi sirkulyatsiyaga nisbatan ancha past. 14
Elektrolitlar haroratini oshirish elektroliz tezligini taxminan 1,9 baravarga oshirish imkonini beradi. Elektroliz jarayoni odatda elektrolitlarning 50 dan 60 ℃ gacha bo`lgan haroratida amalga oshiriladi. Katod kameralari orqali eritma oqimi
tezligining oshishi ham metall cho`kish tezligining oshishiga olib keladi. Elektrolizyorning aylanish rejimida to`g`ridan-to`g`ri oqim rejimiga qaraganda yuqoriroq eritma oqimi tezligi ta`minlanadi. To`g`ridan-to`g`ri oqim rejimida oltinning eng to`liq cho`kishini ta`minlash uchun eritmaning bir tekis oqim tezligini saqlab turish kerak, aylanma rejimda esa bu talab qilinmaydi.
Oltin elektrolizining texnologik sxemasiga misol.
6-rasm 15
Uzluksiz va aylanma rejimda ishlaydigan barcha elektrolizatorlarda oltin va Kumushni cho'ktirish jarayonini samarali amalga oshirishning yana bir ajralmas sharti bu qayta ishlanadigan eritmaning tozaligi. Sorbentning desorbsiya jarayoni natijasida olingan tarkibida oltin saqlagan eritmada har doim ko`mir va keraksiz mahsulotlar bo`ladi.
Mexanik aralashmalar elektrolizyorga tushganda eritmaning oqim tezligini pasaytiradi, elektroliz jarayoni borishini yomonlashtiradi va katod cho'kmasi sifatini pasaytiradi. Elektrolizga kiradigan ishqoriy eluat tarkibida mexanik aralashmalar 0,5 g / l dan ko'p bo'lmasligi kerak. Shuning uchun elektroliz jarayonidan oldin eritmalarni filtlash kerak. Odatda filtrlash filtr salfetkalari bilan to'ldirilgan ramka filtri presslarida amalga oshiriladi. Filtrlash uchun eritmalar bosim ostida nasoslar yordamida yuboriladi. Filtrmatodan o`tgan filtrlangan eritma bosimli yuzaga yuboriladi, undan to`g`ridan-to`g`ri elektrolizyorga yuboriladi, hamma kerakmas qoldiqlar matoning ichida qoladi. Elektrolizyordan chiqayotgan oltinsiz eritma matochnik deyiladi. Uning tarkibida qolgan kumush va oltin miqdori berilgan parametrga mos kelishi kerak. Matochniy eritmalar tarkibida odatda 10 dan 30 g/m³ gacha oltin bo`ladi va qoidaga ko`ra, eritmalar ikkinchi marta sorbsiya jarayoniga yuboriladilar. Elektrodlardan tushgan katoddagi cho`kma tarkibida kulrang rangli eritma bilan birga oltin bo`lakchalari mavjud bo`ladi. Keyin u filtrlashga yuboriladi. Katoddagi cho`kma vakumli nutch-filtrda filtr qilinadi. Filtrlangan katod cho`kmasi yana ishlov berish uchun eritish bo`limiga yuboriladi.
|
| |
