m
B o ’shatish
maksimal
radiusi, m
12
13.6
16.3
19.9
20
21.6
62
66
Maksimal
qazish radiusi,
m
13.5
15.5
18.2
22.5
22.6
24
65
70
Maksimal
qazish
balandligi, m
9.8
11
12.5
15.6
16.4
18
40
50
Maksimal
bo ’shatish
balandligi, m
6.1
7.5
9.1
10
10
11.6
45
40
O ’ta
oladigan
balandlik,
daraja
12
12
12
12
12
12
5
5
Ekskavator
o g ’irligi, t
140
250
370
653
672
1060
3790
12000
Dvigatellar
o ’matilgan
unumdorligi,
kVt
250
320
520
1250
1250
1358
5500
11600
TSikl
davomiyligi
(90
daraja
qaytish
burchagida), s
23.3
25
28
32
28
32
56
55
Qazish chuqurligi tf , - ekskavator o ’matilish gorizontidan qazib olinadigan
pog’onaning pasti maydonchasigacha bo’lgan vertikal masofa (ikkita lahm).
Qazish chuqurligi o ’q uzunligi va qiyalik burchagiga bog’liq,
shuningdek
draglaynning zaboyda o ’matilganligi, tog’ jinsining fizik xususiyatlari, kanatlar
uzunligi, mashinist m alakasiga ham bog’liq. O ’q qiyalik burchagi 30-35 darajani
tashkil qiladi.
Qiyalik burchagini kamaytirish draglayn qazishining
radiusi va chuqurligi
o ’sishiga olib keladi.
Draglaynlaming texnologik o ’lchamlari 3.2-jadvaldakeltirilgan.
89
Draglayn ishchi stiklining ishlari quyidagi ketm a-ketlikda am alga oshiriladi:
cho’michni zaboyga tashlash, cho’michni ishchi holatga keltirish,
qazish
(cho’m ichni to ’ldirish), cho’michni zaboydan chiqarish, b o ’shatish joyiga
qayrilish, b o ’shatish, zaboyga qaytish. Cho’m ichni
zaboyga tushurish va undan
chiqarish jarayonlari ekskavatoming qaytishi bilan bir vaqtda am alga oshiriladi.
T og’ jinsini a g ’darm aga tashishda 360 darajaga qayirila oladigan ekskavatoming
to ’xtashsiz am alga oshirish mumkin. Bu holatda ch o ’m ichni b o ’shatish ishlari
ekskavator burulishi bilan bir vaqtda amalga oshirilganligi sababli ekskavator
stikli kam ayadi v a qaytish yo’nalishini o ’zgartirish uchun to ’xtovsiz
amalga
oshiriladi.
3.2. jadval
K o’rsatldchlar
D ra g la y n la r
ESh-
6.5/45
ESh-
10/60
ESh-
15/90 A
ESh-
20/90
ESh-
40/85
ESh-
100/125
C ho’mich
hajmi,
m
3
6.5
10
15
20
40
100
O ’q uzunligi, m
45
60
90
90
85
125
Qazish
maksimal
radiusi, m
43.5
57
83.2
83
82
118
Maksimal
qazish
chuqurligi, m
22
35
42.5
42.5
40
52
M aksimal
qazish
balandligi, m
19.5
21
37.8
38.5
33
56
M aksimal
bo ’shatish
balandligi, m
43.5
57
83.2
83
82
118
Ekskavator
massasi, t
295
540
1400
1740
3200
10060
A sosdagi bosim
(ish
vaqtida),
M Pa
0.059
0.084
0.09
0.115
0.127
0.24
O ’ta
oladigan
balandlik,
daraja
8
10
7
7
7
7
90
TSikl
davomiyligi
(135
daraja
qaytish
burchagi da), s
42
54
63
60
65
63-69
Dvigatellar
o ’m atilgan
kuchi, kVt
660
860
1610
2500
3x2250
4x3550
3 .4 . KON MASSASINI QAZIB OLISH TEXNOLOGIYASI VA MEXANIK
KURAK VA DRAGLAYN ZABOYLARI O’LCHAMLARI.
Zaboy ekskavatoming ish joyi hisoblanadi. Zaboyning o ’lchamlari va
tuzilishi ekskavatoming o’lchamlari va tog’ jinsi xarakteristikalariga bog’liq
bo ’ladi. Kon massasini mexanik kuraklar bilan qazib olishda quyidagi zaboy
turlari mavjud: old tomonli (yondan), oxiri berk (transheyali) va frontal (rasm.
3.5). Yon tomonli zaboy ekskavatoming maksimal unumdorligini ta’minlaydi,
bu uncha katta b o ’lmagan yuklashga qaytishning o ’rtacha qiyalik burchagi (90
darajadan ko’pm as) bilan, yuklashga transport vositalarini
qulay etqazish va
transport aloqalarini tashkil qilish va harakatlanishida kam to’xtovlar bilan
asoslanadi. Oxiri berk (transheyali) asosan avtomobil va konveyer transportidan
foydalanib transheyalar o ’tishda qo’llaniladi. Transheyani o ’tishda temiryo’l
transporti q o ’llanilsa, ekskavator ish paytida
yuqoridan yuklashni amalga
oshiradi. Frontal zaboyda ekskavatoming o ’rtacha qaytish burchagi 120-140° ni
tashkil qiladi. Zaxodkaning kichik kengligi sababli transport aloqalarining
ko ’proq yangi tuzilishi va xarakatlanishi talab qilinadi,
bu esa ekskavatoming
unumdorligini kamaytiradi. Shu sababli frontal zaboy kam qo’llaniladi (turli
zaboylarni avtomobil transportini qo’llab qazishda). Yon va transheyali
zaboylarda mexanik kuraklar 3.6 va 3.7 rasm.larda ko’rsatilgan sxemalardagi
kabi ishlaydi.
91
3 .5 -rasm . M exanik cho’m ichlarning zaboylari tu ri:
