O c h I q kon ishlari t e X n o L o g I y a s I, m e X a n I z a t s I y a s I va

3 .8 . EKSKAVATORNING ISHLAB CHIQARISH UNUMDORLIGINI 
HISOBLASH
Ekskavatoming nazariy, 
texnik va ekspluatastion ishlab chiqarish 
unumdorligi mavjud.
Nazariy unumdorlik -
vaqt birligida ekskavatoming tuzulish parametrlariga 
ko ’ra ekskavatoming to’xtovsiz ishlash vaqtida qazib olinishi mumkin bo’lgan 
kon massasi hajmi (tonna yoki metr kubda). Mexanik kuraklar uchun nazariy 
unumdorlik yuklashga 90° qaytish burchagida, kuch vali balandligiga teng 
qazish balandligi va ag’darmaga yuklashga qaytish nominal tezligi bilan 
aniqlanishi mumkin. Draglayn uchun qaytish burchagi 135 ° ga teng. 
K o’pcho’michli ekskavatorlar uchun nazariy unumdorlik kesishning nominal 
tezligi, vaqt birligida yuklanadigan cho’michlar soni bilan aniqlanadi. 
C ho’michda tog’ jinsi maydalanganligi va cho’mich to ’ldirilish koeffitsiyenti 
birga teng k o ’rinishda qabul qilinadi.
Ekskavatoming yumshatilgan tog’ jinsidagi nazariy unumdorlik (
m
3/
c
) 
quyidagi formula b o ’yicha aniqlanadi:
П,„=60ЕП'
(3.8)
bunda, E-cho’mich hajmi, 
m
3
;
п,- bir daqiqada b o ’shatiladigan cho’michlar soni.
K o’p cho’michli ekskavatorlar uchun 
nK
ko’rsatkichi texnik xarakteristikada 
beriladi, bir cho’michli ekskavatorlar uchun esa quyidagi formula bo’yicha 
aniqlanadi:
« .= 6 0
!Тцт
(3.9)
bunda, 
Тщт-
ishchi jarayonning nazariy davomiyligi, s.
(3.8) formulaga n„qiymatini qo’ygan holda bir cho’michli ekskavator 
unumdorligini aniqlash formulasini topamiz:
П ,а = гШ Е 1 Т нт
Nazariy unudmorlik
ekskavatoming pasportida ko’rsatilganligi sababli uni 
pasport k o ’rsatkichi deb ham atashadi.
109

Texnik unumdorlik
- muayyan kon holatlarida ekskavatoming cheksiz 
ishidagi uning bir soatdagi maksim al unumdorligi. Texnik unumdorlik 
ekskavatom ing tuzilishiga, qazib olinadigan to g ’ jinsiga, cho’michni to ’1 ish 
koeffitsiyentiga, to g ’ jinsini yum shatilganlik koeffitsiyentiga, zaboy o ’lchamlari 
va b o ’shatish holatlariga (ag’darm aga b o ’shatsh yoki transport vositalariga 
b o ’shatish) bog’liq. Zaboyning o ’lcham lari q o ’shim cha ishlarga o ’z ta ’sirini 
k o ’rsatadi (bir cho’michli ekskavatorlar uchun gabaritmasni olish va siljitish, 
rotorli ekskavatorlam i siljitish va boshqalar).
Z ich to g ’ jinsida soatli texnik unum dorlik k o ’pcho’michli ekskavatorlar 
uchun quyidagi formula b o ’yicha aniqlanadi:
(З.Ю)
bunda, 
-ekskavastiya koeffitsiyenti;
k"K
-cho’michni to ’ldirish koeffitsiyenti;

Download 8,39 Mb.