O c h I q kon ishlari t e X n o L o g I y a s I, m e X a n I z a t s I y a s I va

. у - g o * .,, r lO O O v *.,, 
( 4 5 1 )
*a 
*6
Bunda, 
t
a- avtosamosvallar orasida vaqt oralig’i, daq;
v- avtosam osvallaming harakatlanish tezligi, km/soat;
l6- 
orqama-ketin keladigan avtosamosvallaming orasidagi xavfsiz masofa,
m;
*„„=0,5-0,8 - harakatlanishning bir tekis emasligi koeffitsiyenti. 
Avtosamosvallar 
orasidagi 
xavfsiz 
masofa 
to ’xtash 
masofasi 
va 
avtosamosvalning uzunligi bilan aniqlanadi va 50m dan kam b o ’lmasligi kerak. 
Gorizontal tekis y o ’llarda bu k o ’rsatkich quyidagi formula bilan aniqlanadi:
lc
= v+0.04v2 +6 
(4.52)
Avtomobil y o ’lining tashish qobiliyati (t/soat) quyidagi formula b o ’yicha 
aniqlanadi:
м
- л * . 
'
(4.53)
Bunda, 
qv -
avtosamosval tomonidan tashiladigan yuk massasi, t;
*„,=1.75-2 - zaxira koeffitsiyenti.
Y o’lning o ’tqazish va tashish qobiliyati y o ’lning ko’rib chiqilgan maydoni 
uchun yuk aylanmasiga mos bo ’lishi kerak.
4 .8 . KARYER A VTOM OBIL TRA N SPORTIN IN G ISHINI TASH KIL QILISH
Karverda avtosam osvallaming unumli fordalanilishi qaysidir m a’noda
ulaming zaboyga kelishi va ekskavatorga nisbatan joylashuviga k o ’ra amalga
oshadi. 
Ishchi gorizontlaming ochilishiga k o ’ra, ishchi maydonlaming
o ’lchamlari va ekskavatoming ishiga k o ’ra avtosamosvallaming ekskavatorga
ochiq ko’rinishda, tugunli kelish va oxiri berk qaytishli kelishi mumkin (4.7-
rasm.). Ochiq kelish gorizontdan ikkita chiqish yo’li mavjudligida amalga
oshiriladi. Avtosamosvallar bu holatda oqimli harakat qiladi va magistral
y o ’llardan zaboy yo ’llariga qarab harakat qiladi. Tugunli qaytishli kelish
gorizontdan chiqish y o ’li bitta bo’lganda qo’llaniladi. Li murakkab harakatlami
talab qilmaydi. Asosan avtosamovallaming almashinuv vaqti ekskavatoming ish
160

davridan oshmaydi, bu bilan ekskavatoming yaxshi unumdorligi ta’minlanadi. 
Oxiri berk kelish yo’llari tor joylarda va qaytib olish mumkin bo ’lmagan 
hollarda q o ’llaniladi. Bu sxema asosan transheyalar o ’tishda oxiri berk 
zaboylarda qo’llaniladi. Ishchi maydonining (transheya asosi) avtosamosval 
qaytishidan kichik bo ’lgan hollarda maxsus joylar qilinadi, bu joylarda 
avtosamosvallaming qaytib olishi amalga oshadi (4.7-rasm.). Oxiri berk qaytib 
olishli zaboylarda olib borilgan ishlarda avtosamosvallaming unumdorligi 10- 
15% g a kamayadi (boshqa sxemalarga qaraganda).
4.7- ra sm .. A v to sa m o sv a lla m in g ek sk av ato rlarg a kelish sxem asi:

Download 8,39 Mb.