' , / / / / / / ' / 7///. " .'//
165
4 .1 0 . KARYERLARDA KONVEYER T R A N S P O R T IN G SXEMALARI VA
KONVEYERLAR UNUMDORLIGINI HISOBLASH
Karyerlarda konveyer transporti yumshoq va maydalangan bo’sh tog’
jinslarini ichki va tashqi ag’darm alarga tashishda (asosan k o ’p cho’michli
ekskavatorlardan), k o ’mir, qum, shag’al va boshqalami tashishda ham xizmat
qiladi, shuningdek maydalangan qoyasimon va yarim qoyasimon to g ’ jinslarini
tashishda ham q o ’llaniladi. B o ’sh to g ’ jinslarini tashishda quyidagi konveyer
transporti sxemalari q o ’llaniladi.
B o ’sh to g ’ jinslarini qazib olingan maydonlarga tashishda transport-
a g ’darma k o ’priklar va konsolli ag ’darma hosil qilgichlardan foydalaniladi.
B o ’sh tog’ jinslarini karyer b o ’ylab qazib olingan maydonlarga tashishda (4.11-
rasm.) zaboy, yarim turg’un va a g ’darm a konveyerlaridan foydalaniladi. B o’sh
tog’ jinslari va foydali qazilm alam i karyerdan tashqariga tashishda zaboy,
k o ’tarish, magistral, ag’darm a va b o ’shatish konveyerlaridan foydalaniladi
(rasm. 4.12).
Konveyerning soatlik texnik unumdorligi
(л/3) konveyer lentasining kengligi,
unda joylashgan to g ’ jinsining k o ’ndalang kesim yuzasi o ’lchamlari va uning
fizik-texnik xarakteristikalari, lentaning harakatlanish tezligiga bog’liq b o ’ladi
va quyidagi form ula bilan aniqlanadi:
/ / . _ = 3 6 0 0 F v ,^
(4.54)
Bunda,
F -
lentada joylashgan kon massasining k o ’ndalang kesim yuzasi, л»2;
v,- konveyer lentasining harakatlanish tezligi, m/s (jadv. 4.11);
^ . = 0 ,8-1 - lentani yuklash koeffitsiyenti.
Lentada joylashgan kon massasining k o ’ndalang kesim yuzasi ( V ) uning
tuzilishiga bog’liq va A.O. Spivakovskiy formulasi bilan aniqlanadi:
^
(°-9Я ,-005)2
(4.55)
Bunda,
В
lenta kengligi ( B, > 2dmax+200mm xolatni bajarishi kerak), m;
dmax - tashiladigan kon massasining maksimal b o ’laklar kattaligi, mm;
166
к
- rolik ustunlaming tuzilishini inobatga olish koeffitsiyenti (bitta rolikli
ustunlar uchun
kK p
=0,07-0,09; uch rolikli ustunlar uchun
кк
=0,13-0,17);
- konveyer qiyalik burchagini inobatga oluvchi koeffitsiyent.
4 .1 1 -ra sm . K a ry e r b o ’ylab b o ’sh tog’ jin s la rin i qazib olingan m ay d o n larg a tashish
sxem asi:
1 - ekskavator; 2 - yuklash uskunasi; 3 - zaboyda harakatlanadigan konveyer; 4 - qiya
konveyer, 5 - yuklash uskunasi; 6 - yarim tu rg ’un konveyer; 7 - o ’zi yurar qayta yuklagich; 8
- a g ’darm a harakatlanadigan konveyer; 9 - b o ’shatish uskunasi; 10 - ag’darma hosil qilgich
*«, koeffitsiyenti quyidagi ma’lumotlar bilan xarakterlanadi:
Konveyeming
qiyalik
burchagi,
gradus
<10
12
14
16
18
20
koeffitsiyenti
1
0.97
0.95
0.92
0.89
0.85
4 .1 2 -rasm . Q oplovchi to g ’ jin sla rin i tash q i a g ’d a rm a la rg a tashish sxem asi:
1 - rotorli ekskavatorbr; 2 - qayta yuklagichlar, 3 - zaboy konveyer; 4 - qiya konveyer, 5 -
m agistral konveyeri, 6 - a g ’darma konveyeri; 7 - ag’darma hosil qilgicn
4 .11 jadval
167
S o a tlik u n u m d o r lik ,
m
1
T o g ’ jin s in i ta s h is h d a
le
tezlig i i
n ia n in g h a ra k a tla n is h
m /s)
M a y d a la n g a n
Q o y ali
400-750
2-4
1.5-2.5
1000-2200
3-4
2-3
2 5 00-5000
3-5
2.5-4
4 0 00-8500
4-7
2.5-4.5
4 .1 1 . KOMBINATSIYALASHGAN KARYER TRANSPORTI
K atta karyerlarda maksimal unum dorlikka erishish uchun faqatgina bir
necha
karyer
transportlaridan
foydalangan
holda
erishish
mumkin
(kombinatsiyalashgan transport), y a’ni kombinatsiyaga kiruvchi har bir transport
o ’ziga mos keladigan foydalanish holatlarida foydalaniladi.
Texnologik asoslam i hisobga olgan holda karyer transporti zanjirida uchta
qavatni ajratish mumkin:
•
Ishchi gorizontlar va bog’lovchi bermalar bo’yicha tashish;
•
Qiya kon lahimlaridan boshqaruvchi yuzalar b o ’yicha tashish;
•
Y uza bo ’yicha tashish.
|
