O c h I q kon ishlari t e X n o L o g I y a s I, m e X a n I z a t s I y a s I va

uskunasiga ega kranlardan foydalaniladi. Temiryo’l kranlar karyerlardagi barcha 
y o ’l ishlarida qo’llaniladi. Harakatlanish qadami mos ravishda bevosita va ikki 
qavatli qayta joylashtirishda 14-15 va 26-28 m ni tashkil qiladi.
4.12-jadval
O 'lc h a m la r
K ra n la r
R eis h a ra k a tid a g i
Z a n jirli h a ra k a td a
K D E-251
K JD E -425
E-1258
E-2058
Yuk k o ’tarish kuchi, 
kN
250
250
200
120-600
O ’qning maksimal 
chiqishi, m
14
14
4-7.5
12-30
Harakatlanish tezligi 
Kranning, km/s 
O ’z harakati bilan 
Poezdda
8.3
5
115
1.34
1.79
Platforma uzunligi, 
m
9.2
-
-
-
Massa, t
69
70.5
40.8
82
Elektr
yuritigichlaming 
kuchi, kVt
85
85
88
202
Kranlar yordamida yo’llami qayta joylashtirish jarayoni 
quyidagi
operatsiyalami o ’z ichiga oladi: bog’langan aloqalami ajratish, qatlamni ushab 
olish uchun kranni o ’matish, qatlamni yangi yo’lga o’tkazish, ushlash 
uskunasini ajratish va kranning keyingi qatlamga harakatlanishi. Y o’llami qayta 
joylashtirish ishlarini tashkil qilish boruvchi yoki qaytuchi yo’l bilan amalga 
oshirilishi mumkin (4.14-rasm.). Boruvchi qayta joylashtirishda yo’llami qayta 
joylashtirish pog’onadan chiqish joyidan boshlanadi, qaytuvchi holatda esa -
qarama-qarshi tomondan. Birinchi usulning kamchiligi bu oldinga harakat 
qiladigan yo’lning yotqizib borilishining talab etilishida va kranning yaxshi 
b o ’lmagan ish sharoitlarida yo’ldan chiqib ketishi (qatlamning o ’qning 
maksimal chiqishida chiqib ketishi) bilan unumdorlikning past bo’lishi (200- 
300m almashinuvga). Usulning qulayliklari - pog’onadagi qayta tashlash 
ishlarining yakunlanishiga qadar yangi zaxodkada ishlash qobiliyati. Ikkinchi
171

usulda yo’lni qayta joylashtirish almashinuvga 500-700m ni tashkil qiladi. Bu 
usulning kamchiligi, bu y o ’lning to ’liq qayta yotqizmasligi bilan ekskavator o ’z 
ishini boshlay olm aydi. Elektrlashtirilgan yo’llarda yo’llami qayta tashlash 
aloqa ustunlari bilan birga am alga oshiriladi. Agar qayta tashlish qadami o ’q 
uzunligidan uzun b o ’lsa qayta tashlash ikki martada amalga oshiriladi (4.14- 
rasm.).
Katta qayta tashlash hajm iga ega yangi y o ’llarda va bevosita kranli qayta 
yuklash mumkin b o ’lm aganda (eski va yangi trassa orasidagi y o ’l bant b o ’lsa) 
yo’llami qayta tashlash uchun maxsus mexanizatsiyalangan qayta tashlash 
poezdlari q o ’llaniladi, ular lokomotiv va 5-6 ta yig’ilgan qatlamli platformadan 
tashkil topgan (6-8 har bir platformada). Y o’llami qayta joylashtirish bu holda 
zaxodkani qazib olish tugallangandan keyin amalga oshiriladi.
Y o’llami qatlam larga ajratmasdan amalga oshirish plugsimon ag ’darmalarda 
yo’l qatlami 
qadami uncha katta b o ’lmaganda amalga oshiriladi (2.5-4 m). 
Davriy harakatga ega yo ’l qayta joylashtirgich ikki o ’qli platform aga ega, unda 
ichki yonuv dvigateli, rels bosh qismini ushlashga moslashgan ko ’tarish 
mexanizmi va boshqaruv pulti o ’matilgan. Y o’llami bunday uskunalar bilan 
qayta joylashtirish 10-15m uzunlikdagi uchastkalar bilan ish fronti siljishi 
tomonga nisbatan am alga oshiriladi. Y o’llami katta m asofalarga tashish bir 
nechta harakatlanishda am alga oshiriladi. Y o’l qayta joylashtirgichlam ing 
almashinuv unumdorligi 450-550 

Download 8,39 Mb.