49
Animizmga e’tiqod qilganlar odam o‘lgandan so‘ng jon tanadan chiqib
ketadi va o‘lmaydi, abadiy yashaydi deb hisoblaganlar. Shu asosda ruhning
o‘lmasligi to‘g‘risidagi tasavvurlar yuzaga kelgan. Shu bilan birga ibtidoiy
odamlar har bir narsaning o‘z ruhi-joni bor deb tasavvur qilgan.
Qadim Turkistonda marhumning jonini, ruhini «arvoh» deb atashgan. Arvoh
esa uzoqqa ketmay shu joyda aylanib yuradi, uydagi
barcha ishlardan xabardor
bo‘lib turadi deb o‘ylaganlar. Arvohlarni rozi qilish, g‘azabini keltirmaslik
maqsadida har xil qurbonlik marosimlarini o‘tkazganlar.
O‘tgan ajdodlar arvohiga sajda qilish, ularni xotirlash, tabiat
va tabiat
kuchlariga sig‘inish natijasida muqaddas joylar, avliyolarning qabrlari vujudga
kelgan.
