53
foydalanilganligidan dalolat beradi. Jumladan, tibbiyot bilan bog‘liq davolash-
himoyalash sehrgarligi bunga yaqqol misoldir. Misr tibbiyoti, xususan,
dorishunosligi nisbatan yuqori o‘rinda turgan va ularning barchasi sehrgarlik
tasavvurlari bilan bog‘liq bo‘lgan. Ebers papirusi (12-sulola davri, mil. av. 2000
y.) nomini olgan tibbiyotga oid nisbatan ilmiy asarda ham dorilar tarkibi haqida
yozila turib, ular orasida bir qator kasallikni ketkazuvchi sehrli so‘zlar ham
berilgan. Boshqa tibbiy asarlarda esa sehrgarlik yanada ko‘proq uchraydi.
Bundan kelib chiqib aytish mumkinki, tibbiyot ruhoniylar qo‘lida bo‘lgan.
Undan tashqari, ob-havo sehrgarligi ham amalda ko‘p qo‘llangan. Mana
shunday marosimlardan biri
Ra
ning dushmani Apopga qarshi Fiva ibodatxonasi
ruhoniylari doim quyosh porlab turishi uchun har kuni sehrgarlik marosimlarini
o‘tkazar edilar. Shuningdek, dushmanga zarar yetkazish sehrgarligi mavjud edi.
Bunda dushman timsoliga qarata zarar yetkazuvchi duolar o‘qilar edi. Shu bilan
birga, yuqorida zikr etilganidek, o‘lganlarning
ruhi narigi dunyoda rohat-
farog‘atda yashashi uchun o‘tkaziladigan sehrgarlik marosimlari ham bo‘lgan.
Misr diniy hayotida, ayniqsa, keyingi davrda ruhoniylik katta ahamiyatga ega
bo‘lgan. Avval boshda bunday mansab bo‘lmagan. Qadimiy podshohlik davrida
ruhoniylar juda kam bo‘lgan. Diniy marosimlarni asosan dunyoviy kishilar –
hokimlar, oqsoqollar, markazda esa fir’avnlar amalga oshirgan. Ruhoniylar esa
mazkur boshliqlar nomidan ish yuritganlar. Ruhoniylar orasida faqatgina
Memfis xudosi Ptax, Geliopol xudosi
Ra
ibodatxonasi ruhoniylarigina nufuzli
mavqega ega bo‘lganlar.
Misr aholisining milliy hissiyotlari kuchaygan va podshohlikning zaiflashgan
davrida (mil. av. 1700-1570 y. ) ruhoniylarning obro‘si oshdi. Keyinchalik
ruhoniylik avloddan-avlodga meros tarzida o‘tadigan bo‘ldi.
19-20-sulolalar davriga kelib (mil. av. XIV – XI asrlar) nufuzi pasayib
qolgan
fir’avnlar ruhoniylar yordamisiz ish yurita olmas edilar. Shuning uchun ham
ruhoniylarga katta-katta yer-mulklar berar edilar.
Misr hayotining mafkuraviy sohasini o‘z qo‘liga olgan ruhoniylar mamlakat
ijtimoiy hayotida sezilarli ta’sirga ega edilar.
