• “Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического образование ” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
    		•

    Образование”




    Download 2,16 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet31/167
    Sana18.01.2024
    Hajmi2,16 Mb.
    #140538
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   167
    Key words: technological education, design, technique, detail, quality. 
    Pedagogika institutlarining Texnologik ta’lim yo’nalishidagi ilmiy tadqiqot 
    ishlarining pedagogik tizim sifatidagi o’ziga xos xususiyati shundaki, undagi 
    bilimlar tizimi o’quv predmetlarida, fakultativ mashg’ulotlarda, sinfdan tashqari 
    mashg’ulotlarda texnologik jarayonlar va mehnat qurollari konstruksiyasi aosida 
    yotuvchi qonunlar, hisoblashlar, tushuncalar mavjudligi tufayli paydo bo’lishini 
    ko’rsatadi. Bu tizimga talabalar o’quv jarayonida o’zlashtiradigan ishlab 
    chiqarishning ilmiy asoslari haqidagi bilimlar kiradi. 
    Shu ma’noda talabalar ilmiy tadqiqot ishlari pedagogik tizimini talabalar 
    o’rtasidagi hozirgi zamon ishlab chiqarishda foydalaniladigan qonuniyatlar va 
    tushunchalar mantiqiyligi va hajmi belgilaydi. Shuningdek, bu tizim fanlarning 
    ma’lumotlarini texnika va texnologiyalarni baholash metodlarini talabalarning 

    “Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического 
    образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online) 
     
    Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
    34 
    o’quv va kasbiy faoliyatlarida yoritilish darjasiga bog’liq bo’ladi. Ana shu bilimlar 
    tizimini quyidagi sxemadagidek tasvirlash mumkin (1-rasm). 
    1-rasm . Talabalar ilmiy tadqiqot ishlari pedagogik tizimi 
    O’quv-tarbiya jarayonining yuqoridagi ko’rsatilgan zvenolari texnologik 
    ta’lim yo’nalishidagi talabalar ilmiy tadqiqot ishlari pedagogik tizimining 
    bilimlariga oid elementlarini tashkil qiladi. Muhim vazifalardan biri bu 
    bilimlarning elementar shakllaridan murakkab shakllarini tuzish usullarini tavsiflab 
    berish va ularning funksiyalarini aniqlashdan iborat. 
    Ushbu ishda “Mashina detallari” fanida detallarni hisoblash misolida 
    talabalar ilmiy tadqiqot ishlari sifatini oshirishga oid ba’zi fikrlar bayon qilinadi. 
    Ma’lumki, “Mashina detallari” kursida konstriksiya elementlari asosan 
    ularning mustahkamligini baholash (hisoblash) bo’yicha (egilish, ezilish va 
    hokazo) tekshiriladi. Konstruksiya elementlarini texnologikligi bo’yicha baholash 
    muhim ahamiyatga ega. Konstruksiya elementlari detal, uzel va mexanizmlar 
    majmuasi ekanligi barchaga ma’lum. Biz quyida ana shulardan detal 
    konstruksiyasining texnologikligini baholashga oid ma’lumotlarni keltiramiz. 
    Har qanday konstruksiyaning texnologikligini baholashning ikkita turi 
    mavjud unga: sifatiy va miqdoriy baholashlar kiradi. 
    1. Talabalar ilmiy tadqiqot ishida detal konstruksiyasini sifatiy baholashda 
    e’tiborni konstruksiyaning texnologikligini uning materialiga ishlov berilishi 
    murakkabligi, materialining narxi va tanqisligi kabi mezonlar tahlili orqali 
    murakkab material o’rniga nisbatan oddiy va nisbatan mustahkamrog’ini qo’llash 
    Aniq va tabiiy fanlar 
    asoslari 
    Umumtexnika fanlari 
    asoslari 
    Maxsus fanlar 
    asoslari 
    Texnika, texnologiya, iqtisod va ekologiyaga oid bilimlar 
    Talabalar ilmiy tadqiqot ishlari 
    Texnika va texnologiyaga oid 
    tadqiqot ishlarini 
    shakllantirish 
    (mustahkamlikka hisoblash) 
    Texnika va texnologiyalarning 
    sifatliligini aniqlash (tahlil) bo’yicha 
    tadqiqotlar (konstruksiyalar 
    texnologikligini baholash) 


    Download 2,16 Mb.
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   167




    Download 2,16 Mb.
    Pdf ko'rish