|
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
66
STEAM ta’lim muhitida bolalar bilimga ega bo’ladilar va darhol undan
foydalanishni o’rganadilar. Shuning uchun, ular o’sib ulg’ayganlarida va hayotiy
muammolarga duch kelganda, atrof muhitning ifloslanishi yoki global iqlim
o’zgarishi bo’ladimi, bunday murakkab masalalarni faqat turli sohalardagi
bilimlarga tayanib va birgalikda ishlash orqali hal qilish mumkinligini
tushunadilar. Bu erda faqat bitta mavzu bo’yicha bilimga tayanish etarli emas.
STEAM yondashuvi bizning ta’lim va ta’limga bo’lgan qarashimizni
o’zgartirmoqda. Amaliy qobiliyatga e’tibor berib, talabalar o’zlarining irodasini,
ijodkorligini, moslashuvchanligini rivojlantiradi va boshqalar bilan hamkorlik
qilishni o’rganadi. Ushbu ko’nikmalar va bilimlar asosiy ta’lim vazifasini tashkil
etadi, ya’ni, bu butun ta’lim tizimi nimaga intilishini anglatadi.
Ta’limga ushbu yangi yondashuv qanday paydo bo’lgan? Bu nazariya va
amaliyotni birlashtirishning mantiqiy natijasidir. STEAM Amerikada ishlab
chiqilgan. Ba’zi maktablar bitiruvchilarning martabalarini e’tiborga olishdi va fan,
texnologiya, muhandislik va matematika kabi fanlarni birlashtirishga qaror qilishdi
va STEAM tizimi shu tarzda shakllandi. (Fan, texnika, muhandislik va
matematika). Keyinchalik bu erda Art qo’shildi va endi STEAM oxirigacha
shakllandi. O’qituvchilar ushbu mavzular, aniqrog’i ushbu fanlardan bilimlar
kelajakda talabalarning yuqori malakali mutaxassis bo’lib etishishiga yordam
beradi, deb hisoblashadi. Oxir oqibat, bolalar yaxshi bilim olishga intilishadi va uni
darhol amalda qo’llashadi.
Dunyo o’zgarib bormoqda, hatto ta’lim bir joyda turmasa ham. So’nggi o’n
yilliklardagi o’zgarishlar yoqimli, ammo shu bilan birga bizni havotirlantiradi.
Ushbu yangi narsalarning ixtiro qilinishi bilan odamlar ilgari duch kelmagan
ko’plab yangi muammolar mavjud. Har kuni yangi ish turlari va hattoki butun
kasbiy sohalar paydo bo’ladi, shuning uchun zamonaviy o’qituvchilar o’qitadigan
bilimlari va mahoratlari vaqt talablariga javob beradimi yoki yo’qmi deb
o’ylashlari kerak.
O’zingizning g’oyangizni topishga bilim yordam beradi, ammo haqiqiy ish
bu g’oyani haqiqatga aylantiradi. Agar biz an’anaviy ta’limning asosiy maqsadi
bilimlarni o’rgatish va bu bilimlardan fikrlash va ijod qilish uchun foydalanish deb
aytsak, STEAM yondashuvi bizni olgan bilimlarni haqiqiy ko’nikmalar bilan
birlashtirishga o’rgatadi. Bu maktab o’quvchilariga nafaqat ba’zi bir g’oyalarga
ega bo’lish, balki ularni amalda qo’llash va amalga oshirish imkoniyatini beradi.
O’sha. haqiqatda ishlatilishi mumkin bo’lgan bilimgina haqiqatan ham qadrlidir.
STEAM yondashuvining eng mashhur namunasi – Massachusets
Texnologiya Instituti (MIT). Ushbu dunyo universitetining shiori “Mens et
|
| |
