|
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
67
Manus” (Aql va qo’l). Massachusets Texnologiya Instituti bolalarga STEAM
tushunchasini oldindan o’rganish va tanishish imkoniyatini berish uchun STEAM
kurslarini ishlab chiqdi va hattoki ba’zi ta’lim muassasalarida STEAM o’quv
markazlarini yaratdi.
Statistikaga ko’ra, 2011 yildan buyon STEAM - kasblarga bo’lgan talab
darajasi 17% ga oshdi, oddiy kasblarga bo’lgan talab esa faqat 9,8% ga oshdi, bu
esa butun dunyo bo’ylab ushbu ta’lim tizimiga katta talabni ko’rsatadi.
Lekin bunday yuqori talab nima bilan bog’liq? Ko’pgina mamlakatlarda
STEAM-ta’lim ba’zi sabablarga ko’ra ustuvor ahamiyatga egadir. Yaqin kelajakda
dunyoda va shuning uchun O’zbekistonda muhandislar, yuqori texnologiyali ishlab
chiqarish mutaxassislariga talab juda yuqori bo’ladi.
Uzoq kelajakda biz tabiiy fanlar bilan birgalikda texnologiya va yuqori
texnologiyali ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan kasblarga ega bo’lamiz,
ayniqsa bio va nanotexnologiya mutaxassislariga katta talab bo’ladi. Mutaxassislar
texnologiya, tabiiy fanlar va muhandislikning turli sohalaridan keng qamrovli
ta’lim va tajribaga muhtoj bo’ladi.
Xo’sh, bu ta’lim tizimi va fanlarni o’qitishning an’anaviy usuli o’rtasidagi
farq nimada? STEAM ta’limi o’quvchilar ilmiy usullarni amalda qanday qo’llashni
tushunishga kirishadigan aralash muhitni nazarda tutadi. Ushbu dastur bo’yicha
talabalar,
matematika
va
fizika
bilan
bir
qatorda,
o’zi
ishlab
chiqaradigan robotlarni o’rganadilar. Darslarda maxsus texnologik uskunalar
ishlatiladi.
2014-yilda Quddusda bo’lib o’tgan “STEAM forward” xalqaro
konferensiyasida quyidagi bildirilgan bayonotlarni bizda ham qo`llash vaqti keldi.
Ya`ni:
- Bolalarni STEAMga jalb qilish. Ushbu ta’lim maktabgacha yoshdan
boshlab boshlanishi kerak, shuning uchun dasturlarni bolalar bog’chalariga kiritish
kerak.
- Fan tili ingliz tilidir. Agar ilm-fanni o’rganish va olim bo’lishni
istasangiz, bu tilni bilishingiz kerak.
- Qizlar uchun STEAM - ta’lim dasturlari kerak. Ilm-fan sohasidagi qizlar,
ularning tartibliligi tufayli, o’g’il bolalar qila olmaydigan narsalarni qilishlari
mumkin.
- Science is fun! Ilm-fan quvnoq bo’lishi kerak, u o’quvchilar uchun
qiziqarli va o’ziga jalb qiluvchi bo’lishi kerak.
Ta’limni integrsiyalab olib borish quyidagicha bo`lishi mumkin:
|
| |
