| O`rnatish va ta`mirlash ishlarida qo`llaniladigan materiallar. Texnologik jihozlarni o`rnatishda, metallkonstruktsiyalar yasashda, yeyilgan detallar o`rniga yangi detal yasashda po`lat, rangli metallar va qorishmalar ishlatiladi.
Po`lat kimyoviy tarkibi bo`yicha uglerodli va legirlangan po`latga bo`linadi.
Ishlatilishiga qarab po`lat ГОСT 380-91* bo`yicha quyidagi guruhlarga bo`linadi:
A- mexanik xususiyatlariga qarab tanlanadigan;
Б- kimyoviy tarkibiga qarab tanlanadigan;
В- mexanik xususiyatlariga va kimyoviy tarkibiga qarab tanlanadigan.
Uglerodli po`lat oddiy sifatli va sifatli bo`ladi.
Oddiy sifatli po`lat quyidagi rusumda tayyorlanadi:
A guruhi - Ст0, Ст1, Ст2, Ст4, Ст5, Ст6;
Б guruhi - БСт0, БСт1, БСт2, БСт4, БСт5, БСт6;
В guruhi - ВСт0, ВСт1, ВСт2, ВСт4, ВСт5.
Po`lat konstruktsiyalarni yasashda ГОСТ 380-93 bo`yicha В guruhli ВСт5 po`latidan tayyorlangan prokat ishlatiladi.
Asosiy po`lat prokat turlari 1.2.10 -rasmda keltirilgan.
Bu po`lat prokatlar quyidagilarga bo`linadi:
-
katta o`lchamli po`lat - diametri 30 mm dan iborat aylana po`lat; tomoni 30 mm dan katta bo`lgan kvadrat po`lat; kengligi 56 mm dan katta yassi po`lat; profili № 3 dan № 25 gacha bo`lgan barcha qalinlikdagi teng tomonli burchak po`lat; profili 7,5/5 dan 26/16 gacha bo`lgan barcha qalinlikdagi har xil tomonli burchak po`lat; barcha shakldagi maxsus profilli po`lat (kichik va o`rta o`lchamdagilar bundan mustasno);
-
o`rta o`lchamli po`lat - diametri 20 mm dan 30 mm gacha bo`lgan aylana po`lat; tomoni 20 mm dan 30 mm gacha bo`lgan kvadrat po`lat; kengligi 50-56 mm bo`lgan yassi po`lat; profili 3,6; 4 va 4,5 bo`lgan barcha qalinlikdagi teng tomonli burchak po`lat; profili 4,5/2; 6,3/4; 4,5/2,8; 5/3,2; 5,6/3,6 va 6,3/4 bo`lgan barcha qalinlikdagi har xil tomonli burchak po`lat;
-
kichik o`lchamli po`lat - diametri 10 mm dan 19 mm gacha bo`lgan aylana po`lat; tomoni 10 mm dan 19 mm gacha bo`lgan kvadrat po`lat; kengligi 12 dan 45 mm gacha bo`lgan yassi po`lat; profili 3,2 gacha bo`lgan barcha qalinlikdagi teng tomonli burchak po`lat; profili 4/2,5 gacha bo`lgan barcha qalinlikdagi har xil tomonli burchak po`lat, boshqa shakldagi profilli po`lat;
-
tunuka po`lat - qalinligi 4 mm gacha bo`lgan yupqa tunuka po`lat va qalinligi 4 mm dan katta bo`lgan qalin tunuka po`lat;
-
10, 15, 20, 35, 40, 45, 50 markali sifatli uglerodli po`lat (ГОСТ 1050-74*) truba yoki doira va oltiburchak qirqim shaklida tayyorlanadi;
-
09ГС, 09Г2С va 14Г2 markali prokat qalinligi 4-60 mm bo`lgan legirlangan po`lat (ГОСТ 19281-73*) metall konstruktsiyalar va nostandart jihozlar yasashda ishlatiladi.
|
