24
siklidagi fanlar, didaktika, ruhshunoslik bilan uzviy bog‘liqdir.
Demak, maktabda «Ona tili» o‘quv fanidan
dars beradigan yetuk
mutaxassis bo‘lish uchun shu fanlarni puxta bilish zarur.
«Ona tili o‘qitish metodikasi» fanining falsafa bilan
aloqadorligi. «Ona tili o‘qitish metodikasi» xususiy pedagogik
sikldagi fan bo‘lganligi uchun ham, ijtimoiy
fanlar guruhiga kiradi va
ijtimoiy fanlarning asosini tashkil etadigan falsafa bilan chambarchas
bog‘langan. Mazkur fanning falsafa bilan aloqadorligi ona tilining
maqsad va vazifalarini tushunishingizga, bu fanning ta’lim
mazmunini
to‘g‘ri belgilashingizga, o‘quvchi faoliyatini to‘g‘ri uyushtirishin-
gizga, o‘qitishning eng samarali metod,
vosita va usullarini
tanlashingizga, faoliyat mahsulini nazorat qilishingizga yor-
damlashadi.
O‘quvchiga o‘z ona tilini o‘rgatish tafakkur bilan chambarchas
bog‘langan. Chunki til hodisalarining o‘quvchi ongida voqelanishi
tafakkur orqali yuzaga chiqadi. Til va tafakkurning
aloqadorligi ona
tili darslarida ijodiy tafakkur sohibini tarbiyalash muammosini hal
qilishga ko‘maklashadi.
Ma’lumki, falsafada har bir umumiy tushuncha yakka, juz’iy
tushunchalar yig‘indisidan tarkib topadi, degan qoida mavjud.
Ona tili
mashg‘ulotlarida o‘quvchi faoliyatini tashkil etishda ham biz xuddi
shu qoidaga asoslanamiz. Muayyan bo‘laklarga ajratilgan til
hodisalarini kuzatish, ularning birini ikkinchisi
bilan taqqoslash orqali
o‘quvchi umumiy ta’rif, qoida va xulosalarga keladi.
Falsafa fikrlash va rivojlanishga o‘zaro uyg‘unlikda qaraydi.
Sharqning buyuk ensiklopedist olimlari (Umar Xayyom, Abu Rayhon
Beruniy, Abu Nasr Forobiy, Abu Ali ibn Sino va h.k.) rivojlanishni
fikrlashning mahsuli deb biladilar. Masalan, Umar Xayyom o‘zining
«Matematik traktatlar»ida «Ozgina o‘yla, o‘zing topasan»,»Ozgina
fikrla, bilib olasan» singari xitoblari orqali ma’lumdan noma’lumga
borish g‘oyasini ilgari surgan.
Til materiallari o‘quvchi tomonidan
ijodiy fikrlash orqali
egallangan bo‘lsa, u amaliy ahamiyatga molik bilim, ko‘nikma va
malakalar bo‘lib sanaladi.
25
Shuni unutmaslik lozimki, til hodisalarining mohiyatini anglash,
ular orasidagi o‘xshash
va farqli tomonlarni aniqlash, til
imkoniyatlaridan nutqiy faoliyatda foydalanish singari zaruriy
malakalar ijodiy fikrlash orqali ro‘yobga chiqadi.
