B6B sinfini kodli kombinatsiyalars
Optik aloqa asoslari (N.Yusupov, R.Isayev)
Yuqori tezlikli raqamli TOATda mBIC kodining bit (ini In soblangan, 10B1R1P turdagi liniya kodi keng qo‘llanish topgan Boshlang‘ich o‘n simvolli NRZ kodiga qo‘shimcha P va 1’ пи pulslarni kiritish orqali 12 simvolli 10B1R1P liniya kodi shakl lanadi (11.9-rasm). 11.9-rasm. 10B1R1P turdagi liniya kodini sliakllnnlsli sxi iiiiinI: a — boshlang‘ich NRZ kodi; b — l()BI R11’ liniyn kodi 291 www.ziyouz.com kutubxonasi
11.5-jadvaldan ko‘rinib turibdiki, bir va nollar soni teng bo‘lgan, 6 razryadli 20 ta kombinatsiya mavjud, qolgan 12 kombinatsiya ikkita bir va to'rtta noldan yoki to‘rtta bir va ikkita noldan iborat kombinatsiyalar navbatma-navbat uzatiladi. Bu bilan birlar zichli- gining doimiyligi ta’minlanadi. Bu kodlarda xatoliklarni topish, 5B6B kodiga taalluqli bo'lmagan 6 razryadli kombinatsiyalarni aniqlash bilan bog‘liq [18]. 1B2B, 2B4B kodlariga nisbatan 5B6B kodining energetik spektri tor, bu uning eng muhim afzalligi hisob- lanadi. Oddiy juftlikka (toqlikka) tekshirish usuli yordamida xatoliklarni nazorat qilish ehtimolligi mBnB sinfdagi kodlarning afzalligi hisoblanadi. Buning uchun m simvollarga bitta ortiqcha impuls kiritiladi (n = m+l). Bunday kodlash ko‘pincha mBIP deb belgilanadi. Xatoliklarni nazorat qilish, raqamli liniya signalidagi «0» va «1» dan iborat ketma-ketliklarning maksimal uzunligi bo‘yicha ham aniqlanishi mumkin. Ba’zan qo‘shimcha impuls blokli sinxronizatsiya signallarini shakllantirish uchun liniya kodiga kiritiladi va bunday kodlar mBIC deb ataladi. Agar qo‘shimcha impulslar ham juftlikka (toqlikka) tekshirish hamda blokli sinxronizatsiyani ta’minlash uchun kiritilsa, u holda mBIPlC turdagi aralash kod hosil bo‘ladi. Bundan tashqari, bir qator mBnB kodlari energetik spektrning quyi chastotali sohasida telenazorat, telemexanika va xizmat aloqasi signallarini samarali uzatishni tashkil etish imkonini beradi. 290 www.ziyouz.com kutubxonasi
11.9-rasm. 10B1R1P turdagi liniya kodini shakllanish sxemasi: a — boshlang‘ich NRZ kodi; b — 10B1R1P liniya kodi 291 www.ziyouz.com kutubxonasi
bunda Ti = mT/(m+l) — liniya signalining taktli .interval!; T~ boshlang‘ich impulslar ketma-ketligining (NRZ kodining) taktli intervali. Barcha liniya kodlari optik nurlanishning doim faqat 292 www.ziyouz.com kutubxonasi musbat va nolinchi chastotada spektrning diskret tashkil etuvchisiga cga bo‘lgan impulslaridan tuzilgan [5]. Skremblerlash — bu yangi kodni yaratishni yana bir imkoniya- tidir. Bunda liniya kodi simvollarning boshlang‘ich kod simvollariga nisbatan ortiq bo‘lishiga zaruriyat mavjud emas. Albatta, bunday kodlash o'zining tejamkorligi tufayli yuqori tezlikli tizimlarda, asosan, STM-N tizimlarida qo‘llaniladi (11.10-rasm). Skremblerlashda boshlang‘ich kod, bir va nollarning uzatish zichligi taxminan teng bo‘lgan kodlarga almashtiriladi, bu qabul qilishda sinxronizatsiya muvozanatini ta’minlaydi. Uzatishda xatoliklarni aniqlashga kelsak, bunday maqsadlar uchun sikl sarlavhasi (freym) qo‘llaniladi. Bunda sikldagi barcha axborot skremblerlanadi. Skremblerlash qurilmasining ishi asosida bir va nollar kvazitasodifiy ketma-ketligining generator! singari suruvchi registrni qo‘llash yotadi. Kvazitasodifiy ketma-ketliklarni olish uchun suruvchi registrda ikki moduli bo‘yicha alohida yacheykalarni qo‘shish qo‘lla- niladi. Birincfiidan, bunda har bir siklda suruvchi registrga kiritilgan har qanday ketma-ketlikdan («0» dan tashqari) taktdan taktga o‘zgaruvchi nol va birlar ketma-ketligi shakllanadi. Bu signallar boshlang‘ich signal bilan qo'shilganda, liniyaga skremblerlangan signalning berish va xuddi shunday skremblerlash qurilmasida, xuddi shunday suruvchi registrda bir xil lahzada ko'chirilgan boshlang‘ich ketma-ketliklardan (liniya trakti bo‘ylab uzatiladigan signalni vaqt bo‘yicha kechikishini nazarda tutgan holda) qabul qiluvchi qismda boshlang'ich signalni qayta tikiash imkonini beradi. Skremblerlashning yana qo'shimcha afzalligi shundaki, uzatiladigan axborotlarning maxfiyligi saqlanadi [19]. 293 www.ziyouz.com kutubxonasi
Download 1 Mb.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||