Аралашмали толали оптик кучайтиргичнинг характеристика ва параметрлари
Кучайтириш коэффициенти кириш сигналларини амплитудасига ва тўлқин узунлигига боғлиқ. Кириш сигналларининг амплитудаси ошиши билан кучайтириш пасаяди ва чиқишдаги сигнал тўйинишга интилади (10.5-расм).
Оптик кучайтиргичлар кучайтирилаётган сигналларга қўшимча шовқин киритади. Натижада сигнал/шовқин нисбати пасаяди, оптик кучайтиргичли оралиқ пунктлар сони чегараланади. Шунинг учун кучайтиргичлар билан биргаликда регенераторларни ҳам қўллаш керак.
Хозирги кунда кремний ва фтор-цирконат асосидаги EDFA кучайтиргичлари мавжуд. Кремний асосидаги кучайтиргичларнинг кучайтириши коэффициенти турли тўлқин узунликларида бир текис эмас. Кучайтиришнинг бир меъёрда эмаслиги бир оптик каналнинг бошқасига қараганда сигнал/шовқин нисбатини ёмонлашувига олиб келади (10.6-расм).
Кремний асосидаги кучайтиргичларнинг сигнал/шовқин нисбати баъзи каналларда юқори (10.6,а-расм), лекин айниқса 1540 нм тўлқин узунликдаги каналларда сигнал/шовқин нисбати кичик.
10.5-расм. Кириш оптик сигналлари қувватининг турли қийматларида кремний асосидаги EDFA кучайтиргичларининг кучайтириш коэффициенти.
Тулкин узунлиги бўйича зичлаштириладиган узатиш тизимларининг 1545 нм дан юқоридаги каналларининг шовқиндан ҳимояланганлиги юқори, бошқа 1540 нм даги каналларнинг шовқиндан ҳимояланганлиги кичик бўлади. Шовқиндан ҳимояланганлик, сигнал/шовқин нисбати бир меъёрда ўзгаришини таъминлаш учун фтор-цирконат асосидаги кучайтиргичлардан фойдаланиш керак. Фтор-цирконат асосидаги оптик кучайтиргичларнинг кучайтиришини тўлқин узунлигига боғлиқлик характеристикаси текис ўзгаради. Хозирги кунда ишлаб чиқарувчилар камчиликларни йўқотиш, бундай кучайтиргичларни келгусида янада такомиллаштириш, шовқин сатҳи кичик, юқори пухталиликка эга EDFA кучайтиргичларини ишлаб чиқариш устида иш олиб бормоқдалар.
SDH da oqimlar qanday shakllanadi? Umumiy multipleksorlash sxemasini tuzilishini chizing va tushintiring.
E1 oqimidan STM-1 moduli qanday shakllanadi? 2430 baytli oqim hosil bo‘lishini qadamma-qadam tushintiring.
Ma’lumotni raqamli trakt orqali yuboruvchi bunday bloklar sinxron transport modullariSTM (Synchronous Transport Module) deyiladi. Multipleksorlar yordamida shakllanadigan transport modullari besh bosqichga bo‘linadi:
Birinchi bosqich – STM-1 (sinxron raqamli optik liniya traktda uzatish tezligi 155 Mbit/s). bunday tezlik 2 Mbit/s tezlikdagi 63 ta raqamli signallar oqimini uzatishni ta’minlaydi. Tovush chastotali kanallarning soni esa 63x30=1890 ta tovush chastotali kanallarga teng bo‘ladi. (Ikki megabitli oqimni ikkita xizmat kanallari asosan hisobga olinmaydi);
TEOning qanday ishonchlilik ko‘rsatkichlarini bilasiz? Rad etmasdan ishlash ehtimolligi qaysi miqdoriy munosabatdan aniqlanadi?
«Halqa» topologiyasi qanday xususiyatga ega? O'z-o'zini tiklash mexanizmlari va rezerv sxemalarini tushuntiring.
Xalqa topologiyasining eng ajoyib xususiyatlaridan biri tarmoq ishdan chiqganida o’z-o’zini tiklash qobiliyatidir.
Bu topologiyaning asosiy afzalligi, 1+1 turdagi himoyani oson amalga oshiradi. Bunday himoyani oson amalga oshirishning sababi sinxron mulpleksorlardagi (SMUX) “sharq-g’arb” deb nomlanadigan va qarama-qarshi yo’nalishdagi ikkita xalqa oqimini hosil qiladigan ikki juft (asosiy va zaxira) chiqish optik agregatlarning mavjudligidadir (1.13.-rasm).
1.13-rasm. TU-n trib bloklari darajasida 1+1
himoyaga ega bo’lgan Halqa
Demak, SDH tarmoqlarini loyihalashtirishda, transport tarmoqlarining tuzilishi yuqorida ko’rib chiqilgan topologiyali tarmoqlarning alohida bir elmenti sifatida tashkil qilinadi. Odatda xalqa topologiyasi yoy “nuqta-nuqta” yoki “ketma-ket liniya zanjiri” topologiyalari bilan birgalikda qo’llaniladi. Misol tariqasida 1.14-rasmda “nuqta-nuqta” va “xalqa” arxitekturasi keltirilgan. Rasmdan ko’rinib turibdiki, bu tarmoqni qurish uchun ikkita “xalqa” va “ketma-ket liniya zanjiri” topologiyalari qo’llanilgan.
1.14-rasm. Nuqta-nuqta va xalqali SDH tarmog’i.
SDH tarmoqlarining arxitekturasida eng ko’p qo’llaniladigan “Xalqa-xalqa” topologiyalardir. Bunday ulanishlarda xalqalar bir xil yoki SDH ierarxiyasining turli sathlarida bo’lishi mumkin. 1.15-rasmda STM-1 ning interfeys kartalari yordamida STM-4 sathidagi ikki xalqaning ulanishi ko’rsatilgan.
1.15-rasm. Interfeys portlari yordamidagi bir satxda (STM-4) joylashgan ikki xalqa orasidagi aloqaning sxemasi
SDH sinxronizatsiya tarmog‘ining arxitekturasining tuzilishini chizing va tushuntiring.
Синхрон рақамли иерархия (CPИ) тармоқларида тактли синхронизациянинг барча турлари (ўзаро боғланган, автоном ва мажбурий) қўлланилади. Шулардан охиргиси яна, тарқатилган бошқарувчи n ва бошқарувчибошқарилувчи n турларга бўлинади.
SDHнинг синхронизация тармоғининг архитектураси
Синхронизациянинг эталон занжири
Tolali optik kabellar bo‘yicha ishlovchi abonent tarmoqlarida qo‘llaniladigan FTTx texnologiyalarini va uni tashkil etish variantlari sxemalarini tushintiring.
126-savolda
To‘lqin uzunligi bo‘yicha ajratilgan tolali optik uzatish tizim liniyalarini loyihalash xususiyatlari nimalardan iborat?
Loyihalashning asosiy bosqichlari nimalardan iborat?
| 