60
О‘zaro tik bо‘lgan yо‘nalishlarda qutblangan ikkita
kogerent nurlar ustma-ust
tushganda fazoda energiyaning qayta taqsimlanishi kuzatilmaydi.
Chunki bir-biriga
ta’sir qiluvchi nurlardagi tebranishlar bir xil yо‘nalishda bо‘lgandagina interferensiya
hodisasi kuzatiladi.
Kristall plastinkani ikkita qutblagich orasiga joylashtiramiz.
Oddiy va
g‘ayrioddiy nurlar amplitudalari (1) munosabat bilan aniqlanadi.
Ikkala qutblagich о‘zaro parallel bо‘lgan vaqtda natijaviy tо‘lqin intensivligi:
(6)
Qutblagichlar о‘zaro tik joylashgan vaqtda:
(7)
(6) va (7) ifodalardan
bо‘lsa, parallel joylashganda intensivlik maksimal bо‘lib,
tik joylashganda nolga
aylanadi.
bо‘lganda esa aksincha bо‘lishi kelib chikadi.
Tayanch iboralar:
Ikkilanib
sinishda
qutblanish,
Elliptik
qutblanish,
qutblangan
nurlar
interferensiyasi, kristall plastinka qutblagichlar orasiga kiritilganda intensivliklarning
о‘zgarishi.
Sinov savollari:
1.
Ikkilanib sinishda nurlarning qutblanishiga sabab nima?
2.
Elliptik qutblangan nurlar qanday hosil qilinadi?
3.
Nima uchun tik qutblangan nurlarda interferensiya kuzatilmaydi?
4.
Qutblangan nurlarning interferensiyasi qachon kuzatiladi?
5.
Qutblagichlar orasidagi plastinkaning qalinligi har xil bо‘lsa, qutblagichdan
chiqqan nurlar qanday rangda kо‘rinadi?
