59
yо‘nalishida aylantirsak, oddiy nur siljimaydi, ikkinchisi esa bu nur atrofida aylanadi.
Agar kristallga tabiiy yorug‘lik tushayotgan bо‘lsa bu ikkala nurlarning intensivliklari
bir xil bо‘ladi. Bu nurlar bir-biriga tik yо‘nalishda qutblangan bо‘ladi (2-rasm).
Agar dastalardan birini birinchi kristalldan
chiqqandan keyin ikkinchi
kristallning yog‘iga normal tushirsak, u holda ikkinchi kristallning bosh tekisligida
yotgan yana ikki dasta hosil bо‘ladi va bu dastalar ikkinchi kristallning bosh tekisligiga
nisbatan avvalgicha qutblangan bо‘ladi.
Shunday qilib, qutblanish yо‘nalishi
kristallning
qanday
joylashganligigagina
bog‘liq bо‘lib, unga tushayotgan
yorug‘likning qutblangan yoki tabiiy yorug‘lik ekanligiga bog‘liq bо‘lmaydi. Agar
ikkinchi kristallga tushayotgan yorug‘likning amplitudasi
A
ga teng bо‘lsa,
u holda
kristalldan chiqayotgan ikkala tо‘lqinlarning amplitudalari mos ravishda:
(1)
Ularning intensivliklarining nisbati quyidagicha bо‘ladi:
(2)
Bu ikki tо‘lqin plastinkaning
d
qalinligini kesib о‘tib,
ga teng bо‘lgan yо‘l
farqiga ega bо‘ladi. Demak, oddiy nur g‘ayrioddiy nurdan faza jihatdan
(3)
miqdorda orqada qoladi.
Plastinkadan о‘tgan tо‘lqinlarning tebranishlari:
(4)
Bu tenglamalardan
t
ni yо‘qotib, quyidagiga ega bо‘lamiz:
(5)
bu ellips tenglamasidir.
Shunday kilib chiziqli qutblangan nur kristall plastinkadan о‘tgandan sung,
uning
