132
rezistorlardagi kuchlanish tushuvi (kuchlanish bo‘luvchisi sxemalarida) yoki
o‘lchash ko‘prigining diagonalidagi kuchlanishni o‘lchash uchun qo‘llaniladi.
6.2 – rasm. Operasion kuchaytirgichda yig‘ilgan ayirish sxemasi (subtractor)
Integrator
6.3 – rasmda integrallash funksiyasini qayta tiklash imkoniga ega integrator
sxemasining asosiy ko‘rinishi keltirilgan.
)
(
init
in
I
out
U
t
U
K
U
−
=
C
R
K
I
=
1
( integrallash faktori
)
φ = 180º
U
out
– chiqish kuchlanishi
U
in
– kirish kuchlanishi
t – kirish kuchlanishi berilgan vaqt
K
I
– integrallash faktori
U
init
– sig‘imdagi zaryad bilan
belgilangan boshlag‘ich
chiqish kuchlanishi
6.3 – rasm. Operasion kuchaytirgichda yig‘ilgan integrator
Integrator sxemasida kirish kuchlanish
U
in
qiymati bilan chiqish kuchlanish
U
out
qiymatining o‘sish yoki so‘nishi orasida teskari bog‘liqlik mavjud, ya’ni
RC
zanjirning vaqt
doimiysi qancha kattalashsa ,chiqish kuchlanishi shuncha sekin
o‘zgaradi
.
Integrator
chiqish
kuchlanishining
o‘zgarishi
operasion
kuchaytirgichning manba’ kuchlanishlari qiymatlari bilan chegaralanadi
U
out
= ± U
s
. Integratorning kirish kuchlanishi o‘zgarmagan
holda ham chiqish
kuchlanishi ishlash diapazonida o‘zgartirilishi mumkin. Bu hol sxemada
integrallash jarayonining boshlang‘ich nuqtasini o‘rnatish uchun ishlatiladi. Kirish
kuchlanishi
U
in
= 0 V bo‘lganda
chiqish kuchlanishi U
out
= 0
Vga o‘rnatiladi.
Shunda boshlang‘ich kuchlanish
U
init
= 0
Vga teng bo‘ladi . Integratorning
chiqishini nolga o‘rnatish kondensatorni R
1
rezistoriga ulab, razryadlash yo‘li bilan
amalga oshiriladi.
Differensiator
133
Integrator sxemasidagi (6.3 – rasm ) kondensator
bilan rezistorning
o‘rinlarini almashtirib qo‘yilsa differensiator hosil bo‘ladi (6.4 – rasm).
Differensiatorning asosiy sxemasi ossilyatsiya rejimiga o‘tib qolish tendensiyasi
bo‘lgani uchun amaliy sxemalarda ossillyatsiyani yo‘qotish choralari ko‘rilishi
shart.
t
U
K
U
in
D
out
=
−
U
out
–chiqish kuchlanishi
ΔU
in
- kirish kuchlanishinig
o‘zgarishi
Δt – vaqt birligi
K
D
– differensiallash faktori
K
D
= R x C
