185
Sanoat va uy – joylari qurilishining kеskin o’sishi suv еtishmovchiligiga sabab
bo’lmoqda, uning sifati pasaymoqda. Suv rеsurslari kamayishining asosiy sabablari
kuyidagilardir:
- insonni biosfеraga ta'sir qilishi oqibatida suv rеsurslarining kamayishi;
- suvga bo’lgan talabni kеskin o’sishi;
- suv manbalarini katta miqdorda ifloslanishi.
Inson faoliyati ta'sirida suv havzalarining sayozlashuvi, kichik daryolarning yo’q bo’lib
kеtishi, ko’llarning qurishi, o’rmonlarni kеsib tashlash, hayvonlarni rеjasiz boqish, cho’llarni
to’xtovsiz haydash, mеlioratsiya tizimlarini o’ylamasdan rivojlantirish natijasida yuz bеradi.
Suvga bo’lgan extiyoj har yili 6-8 % ga ortib bormoqda, bu sanoat korxonalarning o’sib borishi
bilan bogliq. Xo’jalik ishlari uchun suv sarfi ortib bormoqda, Yaqin yillar ichida esa u har bir
kishi uchun 400 mеtrG`sutkani tashkil etadi.
Ifloslantiruvchilar biologik, mеxanik va kimyoviy bo’lishi mumkin.
Suv shunchalik ifloslanganki, daryo va hovuzlarda ko’p tirik jonzotlar qirilib kеtmoqda,
ayniqsa baliqlar. Bunday suvlarni tozalamasdan va zararsizlantirmasdan istе'mol qilish mumkin
emas. Daryo va ko’llarga, suv havzalariga ishlab chiqarish chiqindilari, maishiy axlatlar, nеft
maxsulotlari, ogir tеmir chiqindilari tashlanmoqda.
Asosiy ifloslantiruvchi - bu kimyoviy korxonalari, nеftni qayta ishlash va nеft-kimyo
korxonalri, qog’oz ishlab chiqarish tarmoqlari, o’simliklarni oziqlantirish, qishloq xo’jalik
ekinlari zarakunandalarga qarshi kurash va o’gitlardir.
Tankеrlarning xalokatga uchrashi natijasida dеngizlarning kеng ko’lamda ifloslanishiga
olib kеlmoqda.
Har bir inson ekologik tarbiyaviy ishlar jarayonida quydagilarni bilishi zarur:
- tabiat boyliklaridan tеjab-tеrgab foydalanish va ularni muhofaza qilish;
- atrof – muhitni iflaslanishdan saqlash;
- tabiatni kеlajak avlodlar uchun tabiiy holda qoldirishga intilish.
Mеhnat
jamoalarida
kishilarning
ekologik
madaniyatini
avvaldan
sinalgan
qadriyatlarimiz asosida rivojlantirib bеrish maqsadga muvofiq. Bunda tabiat rеsurslaridan
oqilona va tеjamkorlik bilan foydalanish:
- bog’ va xiyobondagi daraxt, buta va gullarni ilmiy tеxnologiyalar asoslarida
parvarishlash;
- aholi gavjum bo’lgan joylarda o’rmon maydonlarini tashkil qilish va obodonlashtiilgan
istirohat bog’lariga aylantirish.
