|
O„zbekiston respublikasi oliy ta‟lim, fan
|
| bet | 71/119 | | Sana | 24.05.2024 | | Hajmi | 4,33 Mb. | | #252328 |
Bog'liq MM Mahsulot sifati nazorati-2022Statistik nazorat kartalarini sinflanishi
Nazorat kartasi - bu grafikning xilma-xilligidir, biroq odatdagi grafikdan nazorat chegaralari yoki tartibga solish chegaralari deb nomlanuvchi chiziqlarning mavjudligi bilan farq qiladi. Bu chegaralar jarayon kechishining odatdagi sharoitlarida shakllanadigan tarqoqlikning kengligini anglatadi. Agar grafikning hamma nuqtalari nazorat chegaralari bilan cheklangan sohaga kirsa, bu jarayonning nisbatan barqaror sharoitlarda kechayotganini koʻrsatadi. Va aksincha, nuqtalarning tartibga solish chegaralaridan chiqishi jarayonning tartibsizligi va uni tartibga solish yuzasidan choralar koʻrilishi kerakligini anglatadi.
Ishlab chiqarish amaliyotida foydalaniladigan ma‘lumotlarning xususiyatlariga koʻra bir-biridan ajralib turadigan nazorat kartalarining turli koʻrinishlaridan foydalaniladi. Odatda, sifatning miqdoriy koʻrsatkichlari, masalan, oʻlchamlar, qattiqlik, yopishqoqlik va g‗adir-budurlik singari sifat koʻrsatkichlarini baholovchi kartalar farqlanadi. Birinchi holda son bilan ifodalangan u yoki bu miqdor qoʻllanadi; ikkinchi holda ikkita baho qoʻllanadi:
«sifatli» va «sifatsiz».
Miqdoriy baholashda ( ̅ )- kartalar, sifatiga koʻra baholashda R - kartalardan foydalaniladi.
( ̅ )- kartalarni tuzish
Misol tariqasida ( ̅ )- kartalarni tuzishni ко‗rib chiqamiz. Faraz qilaylik, 30.01.2011-yildan 10.02.2011-yilgacha avtomatik jihozdan foydalanib ishlab chiqarilgan plastmassa plastinaning qalinligi nazorat qilingan. Nazorat shartlarining asosiy ma‘lumotlari:
Buyumning nomi - plastina.
Sifat koʻrsatkichi - qalinlik.
O‗lchov birligi - sm.
Nazorat chegaralari: yuqorisi - 5,7; quyi - 5,3.
Kunlik me‘yor - 50 dona.
Tanlash hajmi - 5 dona.
Tanlovning muddatliligi - 1/2 smena.
Operator - Xoʻjayev I. F.
Nazoratchi - Kornilov O.A.
Nazoratning hamma ma‘lumotlari 14.1-jadvalda keltrilgan. Ma‘lumotlarni qayta ishlash natijasida jarayonni tartibga solish tashkil qilinadigan nazorat kartasi tuzilishi kerak. Nazoratning ma‘lumotlari boʻyicha nazorat kartalarining koʻrsatkichlarini hisoblaymiz:
Nazorat kartasi:
̅ ̅ ̅ ̅
R nazorat kartasi:
̅
14.1-jadval Nazorat kartasini tuzish uchun zarur boʻlgan nazorat ma’lumotlari
Bunda: UCL - tartibga solishning yuqori chegarasi; LCL - tartibga solishning quyi chegarasi; n = 5 - tanlanmadagi buyumlar soni; ̅
- o ‗rtacha oraliqning yarmi (quloch); ̅ – oʻlchovning oʻrtacha miqdori; A2 = 0,73; D4 = 2,11; D8 (aniqlanmagan) - tanlov miqdori bilan bogʻliq koeffitsientlar; ularning qiymati 12.2-jadvalda keltirilgan.
14.2-jadvalning D3 ustunidagi chiziqcha nazorat oralig‗ining quyi chegaraga ega emasligini anglatadi.
20 - 25 ketma-ket tayyorlangan buyumlar guruhi, ya‘ni har bir guruhda 4
- 5 tadan buyum (hammasi boʻlib 100 tadan kam boʻlmagan) boʻlgan tanlanma ustida oʻlchashlar oʻtkaziladi.
Har bir guruh uchun oʻrtacha arifmetik qiymat ̅ va quloch R
hisoblanadi:
̅ ∑
Bunda: m - guruhdagi detallar soni; ∑ - guruh natijalarining umumiy
yig‗indisi.
R = xmax - xmin
Bunda: xmax va xmin - guruhda oʻlchash natijalarining eng kichik va eng katta qiymati.
14.2-jadval
Nazorat chegaralarini oʻlchash uchun koeffitsientlar
O‗lchashlar va hisoblar asosida 14.1-rasmda misol sifatida keltirilgan nazorat kartalari tuzilishi mumkin. ( ̅ ) kartasida qandaydir nuqta nazorat chegarasidan tashqariga chiqsa yoki unda joylashgan boʻlsa, bu jarayonning notoʻg‗ri tashkil etilganligini yoki tartibsizligini bildiradi.
O‗rtacha miqdorlarni guruhlashning markazi normal darajadan chetga chiqishi mumkin. Odatda, bu jihozlarni sozlash vositasida oson bartaraf etiladi. Tartibga solishning nazorat chegarasiga R grafigidagi nuqta oʻrnashsa, bu guruhning tartibsizligini anglatadi, demak, tasodifiy omillar jarayormmg me‘yorda kechishini ishdan chiqarishgan. Bu holatni tahlil qilish qiyinroq: materiallarning kirish nazoratini kuchaytirish, jihozning texnik xususiyatlarini tekshirish zarur.
|
| |
