-mavzu. Zagotovkalarni dastgohlarga oʻrnatish




Download 8,15 Mb.
Pdf ko'rish
bet148/188
Sana30.11.2023
Hajmi8,15 Mb.
#108303
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   188
Bog'liq
Mash texdan maruzalar TURSUNOV2

13-mavzu. Zagotovkalarni dastgohlarga oʻrnatish. 
 
Zagotovkalarni tokarlik dastgohiga oʻrnatish. Zagotovkalarni parmalash 
dastgohiga oʻrnatish. Zagotovkalarni frezalash dastgohiga oʻrnatish. Mexanik 
ishlov berishda bazalashning asosiy tamoyili. 
Olti nuqta”
 
qoidasi. Detallarga ishlov berish uchun ular dastgohlarga turli 
usullar yordamida oʻrnatilishi mumkin.
1) Detalning bevosita dastgoh stoliga oʻrnatish. Bu usul donali va kichik 
seriyali ishlab chiqarish sharoitida qoʻllaniladi. Bu usulni qoʻllashning asosiy sababi 
maxsus moslama tayyorlashni iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq emasligida.
2) Avvaldan belgilab olish usuli bilan detalni dastgoh stoliga oʻrnatish. 
Avvaldan belgilab olishda ishlov beriladigan yuzalarning holatini belgilovchi oʻq va 
boshqa chiziqlar xomashyo yuzasida xosil qilinadi. Buning uchun xomashyo yuzasi 
boʻyoq bilan boʻyab olinadi. Chiziqlar shtangensirkullar, shtangenreysmuslar, 
burchakliklar, parraklar yordamida oʻtkaziladi. Avvaldan belgilab olish yuqori 
malakali ishchining koʻp vaqtini talab qiladi. Bu usul yordamida yuqori aniqlikka 
erishish qiyin. Shuning uchun bu usuldan katta oʻlchamdagi murakkab quyma 
detallarga ishlov berishda foydalaniladi.
3) Detallarni maxsus moslamalarga oʻrnatib ishlov berish. Bu usuldan 
foydalanilganda maxsus moslama yordamida detalga kesuvchi asbobga nisbatan 
aniq holat beriladi. Maxsus moslamalardan foydalanilganda xomashyoga avvaldan 
chiziqlar oʻtkazish uchun uni dastgohga oʻrnatishda sozlash ishlarini bajarish kerak 
emas. Maxsus moslamalar yordamida detalning dastgohga oʻrnatish tez va oson 
bajariladi. Moslamalardan foydalanishning maqsadga muvofiqligi donali va kichik 
seriyali ishlab chiqarish sharoitida koʻrib chiqilishi mumkin. Koʻp seriyali va yalpi 


178 
ishlab chiqarish sharoitida moslamalardan foydalanish majburiy koʻrinishga ega. 
Aks holda ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga erishish mumkin emas. Bu 
ishlab chiqarish sharoitlarida har-bir amalni bajarish uchun alohida moslama 
loyihalash taqozo etiladi. Maxsus moslamalarda detallarni bazalash uchun oʻrnatish 
yuzalari nazarda tutiladi.
Donabay va mayda seriyali ishlab chiqarishlarda xomakilar parmalash 
dastgohlariga mashina qisqichlarida qoʻl bilan mahkamlanadi. Oʻlchami 800 mmdan 
katta boʻlgan detallarni bevosita stol ustiga yoki stanok tagligiga T-simon pazlarga 
maxsus ushlagichlar yordamida oʻrnatiladi. Qirquvchi asbobni ishlov beriladigan 
tuynukka nisbatan joylashuvi oldindan belgilab olingan nuqtalarga nisbatan dastgoh 
shpindel babkasini siljitish hisobiga erishiladi.Seriyali va ommaviy ishlab 
chiqariladigan detallar dastgohlarga maxsus moslamalar – konduktorlar vositasida 
oʻrnatiladi. Detallarni qisib ushlash mexanizatsiyalashgan pnevmatik yoki gidravlik
qisqichlar vositasida amalga oshiriladi. 
Qirquvchi asbob moslama korpusi ichiga oʻrnatilgan maxsus konduktor 
vtulkalarga joylashtiriladi. Tokarlik dastgohlarda ishlov beriladigan detallar uch
yoki toʻrt mushtumchali patronlar ichiga oʻrnatiladi.Korpusli va katta oʻlchamli 
detallarni dastgohga oʻrnatishda maxsus yaratilgan planshaybalar ishlatiladi. Ushbu 
planshaybalar uch mushtumchali patronlar kabi shpindelning rezbali qismiga 
mahkamlanadi. Yoʻnish dastgohlarida ariqchali yoki kombinatsiyalashgan katta 
oʻlchamli tuynuklarga ishlov beriladi (80 mm.dan katta). Katta oʻlchamli detallar – 
korpuslar, kronshteynlar, staninalar, tagliklarni maxsus moslamalarga oʻrnatiladi va 
dastgohning stoliga mahkamlanadi. Ushbu detallarni dastgohning stoliga T-simon 
pazlarga maxsus ushlagichlar bilan oʻrnatish mumkin. Ishlov berish jarayonida 
detallar dastgohlarda mashina qisqichlari yordamida qisib, ushlab turiladi. 

Download 8,15 Mb.
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   188




Download 8,15 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



-mavzu. Zagotovkalarni dastgohlarga oʻrnatish

Download 8,15 Mb.
Pdf ko'rish