186
Ushbu jadvallarga muvofiq har xil texnologik sinflarga tegishli detallarga
tokarlik ishlovini berish texnologik jarayonlaridan
foydalanishga misollar
keltirilgan. Eskizlarda xomashyolarni dastgohga oʻrnatishning GOST 3.1107-81ga
muvofiq “Texnologik hujjatlarning yagona tizimi (YESTD)da nazarda tutilgan
shartli belgilar koʻrsatilgan.
190
Opravkalarning turlari: a) – press oʻtqazishli
bikr opravka; b) va v) –
kengayuvchi opravkalar: 1 va 5-gaykalar, 2-sanga; 3-konus; 4-xomashyo; 6-shtift;
g)-sirpanuvchi oʻtqazishli va gayka bilan mahkamlanadigan kengayuvchi opravka:
1-opravka; 2-shariklar; 3-separator; 4-vtulka; 5-vint; d) va ye) –bitta va birnecha
xomashyolar uchun bikr opravka.
Xomaki va detallarni dastgohlarga oʻrnatish uchun moslamalar qoʻllaniladi.
Moslamalar dastgohlarning texnologik imkoniyatlarini kengaytirish, unumdorligini
oshirish va ishlov
berish aniqligini oshirish, dastgohda ishlashni osonlashtirish
uchun xizmat qiladi. Tokarlik dastgohlari uchun moslamalarni shartli ravishda uchta
guruhga boʻlish mumkin:
-ishlov beriladigan xomashyolarni mahkamlash uchun;
-qirquvchi
asbobni mahkamlash uchun;
-dastgohning texnologik imkoniyatlarini kengaytiruvchi maxsus moslamalar.
191
Xomakilarni tokarlik dastgohiga oʻrnatish va mahkamlash uchun moslamalar:
a) – patron (oʻzini markazlovchi yoki markazlamaydigan); b) – tirakli markaz; v) –
kesilgan markaz; g) – sferik ishchi qismiga ega markaz; d), ye) –
aylanadigan
markazlar; j) – povodokli (jilovli) patron; z) – xomutcha; i),k) – lyunetlar; l)- konusli
opravka; m) – sangali opravka; n) – elastik opravka.
