|
O`zbekiston respublikasi oliy ta`lim, fan va innovatsiyalar vazirligi
|
| bet | 23/33 | | Sana | 16.01.2024 | | Hajmi | 0,57 Mb. | | #138802 |
Bog'liq Gidravlik bog`lovchi moddalarSHlakli sementlar
Bu portlandsement klinkerni domna yoki elektrotermofosforli shlak va ikki suvli gips bilan birgalikda to‘yib olinadigan gidravlik bog‘lovchi moddadir. SHlakoportlandsementga shlak massa bo‘yicha 21% dan kam va 60% dan ortiq bo‘lmagan miqdorda solinadi. 300 markadagi shlakoportlandsementga shlak massa bo‘yicha 60% dan ortiq, ammo 80% dan ko‘p bo‘lmagan miqdorda solinadi. Gipsni bog‘lovchi moddalarning tutib qolishini tezlashtirish uchun kiritiladi. Uning narxi portlandsement narxidan 15 – 20% arzon bo‘ladi. Bugungi bizning mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan sementning 25% ini shlakoportlandsement tashkil qiladi. Klinker olishda shlakldan gilli komponent sifatida foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bunday klinker tayyorlashda shlak avval 600 – 7000S dan ortiq bo‘lmagan xaroratda quritiladi, 1 – 2% namlik qolguncha, qolgan ishlab chiqarish jarayonlari esa portlandsement zavodlarida qo‘llaniladigan jarayonlar kabi kechadi. Qo‘ritilgan shlak, portlandsement klinkeri va gips o‘lchab sharli tegirmonda tuyadi.
To‘tishini engillashtirish uchun 1% gacha sifatiga ta’sir etmaydigan maxsus kushimchalar kushish tavsiya etiladi. Tez qotuvchi shlakoportlandsementni satxi yuzasi 4000 – 5000sm3/g bo‘lganga tuyuladi. SHlakoportlandsementni aktivligini oshirish uchun sementda shlakni ulushini kamaytirish va maydalik darajasini oshirish kerak. Oddiy shlakoportlandsementda asosiy granullangan shlaklar miqdori 50 – 60% nordon qo‘shimchalar 30 – 40% bulishi kerak. Ayni vaktlarda shlakni 8 – 10% mikdorini nordon kremniyni ko‘shimga bilan (trepel, opoka va x.) alm ashtirish mumkin. SHlakoportlandsementni qotish jarayonida ikkita komponent ishtiroq etadi – klinker va granullangan domna yoki elektrofosfor shlaki suv bilan ta’sirlashuvida birinchi navbatda klinker zarrachalari reaksiya kirishadi. Natijada Sa(ON)2 ajralib chiqadi va kalsiy gidrosilikatlar, keyingalik shlak Sa(ON)2 ni yutganda, uning suyuk muxitda konsentratsiyasi kamayadi. Bir vaqtda gips alyuminat kalsiy bilan reaksiya kirishadi va 3SaO AL2O3 3SaSO4(30 – 32) N2O xosil qiladi reaksiya davom etganda SSN (II) S2AN8 larni xosil qilinadi. SHlakoportlandsementni (80 – 1000S) kotishida yangi xosil bo‘lgan maxsulotlarni tarkibi oddiy
xaroratda xosil bulgan maxsulotlardan farqi yo‘k. Fakat avtoklavlarda (174,5 – 2000S), tuyingan bug‘ bosimi ostida (0,8 – 1,5MPa) gidrosilikat, gidrogranatlar xosil bo‘ladi.
|
| |
