• Biokimyoviy usul.
  • O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg’ona davlat universiteti sirtqi bo’lim




    Download 237,04 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet5/8
    Sana17.11.2023
    Hajmi237,04 Kb.
    #100691
    1   2   3   4   5   6   7   8
    Bog'liq
    Madina Asosiy

    Sitogenetik usul so'nggi yillarda katta ahamiyat kasb etdi. U odamda 
    uchraydigan irsiy kasalliklarning sabablarini tushunib olish uchun ko'pgina qimmatli 
    materiallar beradi. Genetika nuqtai nazaridan olganda irsiy kasalliklar mutatsiyalardan 
    iborat bo'lib, ularning ko'pchiligi resessivdir. Bu usul odam xromosomalar to'plamidagi 
    ko'rinadigan darajadagi o'zgarishlarni o'rganish imkomni yaratdi. 
    Xromosoma mutatsiyalarining shunday bir toifasi borki, ular xromosomalar soni 
    yoki tuzilishining ko'rinarli o'zgarishlari bilan ifodalanadi. Odamda bunday 
    mutatsiyalar sitogenetik usul bilan aniqlanadi. 
    So'nggi yillarda har qanday odamning xromosoma sonini unga hech ziyon 
    etkazmay, oson va tez o'rganishga imkon beradigan yangi usullar ishlab chi-qildi. Bu 
    shundan iboratki, qon leykositlari 37° С da alohida oziq muhitiga tushirib qo'yiladi, bu 
    muhitda ular bo'linadi. Ulardan xromosomalar soni va tuzilishi ko'rinib turadigan 
    preparatlar tayyorlanadi. Keyinchalik odam xro-mosomalarini alohida bo'yoqlar bilan 
    bo'yash usullari ishlab chiqildi, bular xromosomalar sonini sanab, hisoblab ko'rishdan 
    tashqari ayrim xromo-somalardagi ancha nozik o'zgarishlarni ham o'rganishga imkon 
    berdi. 


    Biokimyoviy usul. Odamda uchraydigan juda ko'p patologik holatlar modda-lar 
    almashinuvining odatdagicha borishida har xil o'zgarishlar yuzaga kelishiga bog'liq 
    bo'ladi, buni tegishli biokimyoviy usullar bilan aniqlash mumkin. Bu usul yordamida 
    qandli diabet kasalligining sabablari o'rganiladi. Bu kasallik me'da osti bezining 
    odatdagi faoliyati buzilishiga bog'liq bo'ladi, bu bez qonga insulin gormonini kam 
    ajratadi. Natijada qondagi qand miqdori ko'payib, odam organizmidagi moddalar 
    almashinuvida chuqur o'zgarishlar ro'y beradi. 
    Odarrdagi irsiy kasalliklar 
    Genetika tibbiyot uchun katta ahamiyatga ega bo'lib bormoqda. Odatdan tashqari 
    o'zgarishlar va kasalliklar genotipga bog'liqdir. Odamlar populyatsi-yasida 2000 dan 
    ortiq irsiy kasalliklar nasldan-naslga o'tishi aniqlangan. Odamdagi irsiy kasalliklar va 
    ularning paydo bo'lish sabablarini hamda davo-lash usullarini tibbiyot genetikasi 
    o'rganadi. Irsiy kasalliklar shartli ravishda ikkiga: gen va xromosoma kasalliklariga 
    ajratiladi. 

    Download 237,04 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8




    Download 237,04 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg’ona davlat universiteti sirtqi bo’lim

    Download 237,04 Kb.
    Pdf ko'rish