18
Oqibat-natijada jamiyat talabi va vazifalari bajariladi. Bunday jarayonni tashkil qilish uchun
o‘qituvchi o‘z oldiga turgan jamiyat talabiga molik bo‘lgan vazifalarni anglashi, vaziyatni
tushunishi, har bir o‘quvchining o‘zlashtirish jarayonini rivojlantirib, shaxs darajasiga ko‘tarilish
mezonlarini aniq ko‘ra bilish imkoniyatiga ega bo‘lmog‘i darkor. Bu o‘qituvchidan katta tajriba va
bilim talab etadi. Buning uchun mahorat zarurdir.
Pedagogik mahoratni egallagan o‘qituvchi ko‘p mehnat va kuch sarflab, yaxshi natijalarga
erishadi. Yangilikka intilish, ijodkorlik doimo uning hamkori bo‘ladi.
Mutaxassislarning pedagogik mahorat tushunchasi mohiyatini ochib berishga oid turlicha
qarashlarini kuzatishimiz mumkin.
Pedagogik mahorat – bu o‘qituvchi nutqining ravon va ta’sirchan o‘tilayotgan mavzuga
o‘quvchi diqqatini torta oladigan, mavzuga mos ko‘rgazmalar – ijod qilib va undan unumli foyda-
lana oladigan, har qanday sharoitda ham o‘quvchi qalbiga yo‘l topa oladigan, har bir dars bolaning
qiziqish va faoliyatini oshira oladigan kishini tushunamiz.
Pedagogik mahorat – izlanish, ijodiy mehnat mahsuli. Pedagogik mahorat hamma o‘qituvchi-
lar uchun bir qolipdagi ish uslubi emas, balki u har bir o‘qituvchi o‘z ustida ishlashi, ijodiy mehnati
jarayonida yuzaga keladigan jarayondir.
Pedagogik mahorat bir qator komponentlardan tarkib topadi. U pedagogika va psixologiya
bo‘yicha ilmiy bilimlarni, ya’ni kasbiy bilimlar, kasbiy qobiliyat, pedagogik etika va pedagogik
texnikani o‘z ichiga oladi.
Pedagogik mahorat – bu pedagogik (o‘quv tarbiyaviy) jarayonining barcha shakllarini eng
qulay va samarali holatda tashkil etish, ularni shaxs kamoloti maqsadlari tomon yo‘llantirish,
tarbiyalanuvchilarda dunyoqarash, qobiliyatni shakllantirish va ularda jamiyat uchun zarur bo‘lgan
faoliyatga moyillik uyg‘otishdir. Pedagogik mahoratning asosiy negizi bu – kasbga oid bilimlarni
puxta o‘zlashtirishdan iboratdir.
O‘qituvchi o‘quv yurtidayoq ilmiy bilimlar tizimini puxta egallab olishi kerak. Pedagogik
mahoratni egallashda psixologiya va pedagogika faniga doir bilimlar katta rol o‘ynaydi. Ilmiy
psixologik va pedagogik bilimlar sistemasining mavjudligi o‘qituvchiga faqat o‘z sinfini hamda
ayrim o‘quvchilarni o‘rganish va ularning to‘g‘ri fe’l-atvorlarini tushunishgagina emas, balki
bolalar jamoasi va uning har bir a‘zosini rivojlanish istiqbolini ham belgilash imkonini beradi.
