ГАЗЛАРНИ УГЛЕРОД МОНООКСИДИДАН ТОЗАЛАШ




Download 3,03 Mb.
bet31/89
Sana22.06.2024
Hajmi3,03 Mb.
#265192
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   89
Bog'liq
KvaKT ДАК Baholash mezoni (2)

6.1. ГАЗЛАРНИ УГЛЕРОД МОНООКСИДИДАН ТОЗАЛАШ.

Бу ерда ҳам икки хил усул:


1) Абсорбциялаш ва
2) Каталитик усул бордир.

Абсорбция усулига:


а) синтез газ таркибидаги СО ни мис - аммиакли эритмасида ютиш;
б) суюқ азот билан синтез газ таркибидаги углерод монооксидини ютиш.


Каталитик усулга синтез газ таркибидаги СО, О2 ни водород билан қайтариш (бу усулни гидридлаш ёки метанлаштириш ҳам дейилади). Агарда синтез газ таркибида СО нинг миқдори 5-10 % дан юқори бўлса, СО гази билан комплекс бирикма ҳосил қилаоладиган органик кислоталарнинг мис- аммонийли тузлари эритмалари ишлатилади. Амалиётда бир валентли миснинг сирка, чумоли ва кумир кислоталари билан тузларининг аммиакли эритмалари ишлатилади. Аммо бу кислоталарда сирка кислотасининг бир валентли мис билан аммиакли тузи комплекси эритмаси СО ни ютишда кенг қўлланилади, чунки бу туз ишлатилган эримасининг СО ни ютиш қобилиятини 37 К дан юқори ҳароратда (бундан паст ҳароратда эса улар кристалланиши мумкин) қайта тиклашда чумоли ва кўмир кислоталари ва уларнинг мис - аммонийли комплекслари парчаланиб кетади.
Сирка кислотасининг мис - аммонийли комплексли эритмасини қайта тиклашда юқорироқ ҳароратни қўлланиш мумкинлиги бир валентли мис ионларини эритмада кўпроқ бўлишига олиб келади, бу эса СО ни тозалаш учун эритманинг солиштирма сарфини камайтиришга, тозалаш қурилмаларининг унумдорлигини оширишга, тозаланган конвертирланган СО ни миқдорини жуда ҳам камайишига (4 промил, яъни 4 см3 СО/м3 кон.газ), сирка кислотасини, мисни, аммиак, электр - энергиясини, буғ ва сувни солиштирма сарфини камайишига олиб келади.
СО ни ютиш қобилиятига, миснинг фақат бир валентлиси, яъни Сu+1 иони эгадир, аксинча мисни икки валентлиги, яъни Си+2 иони эса, бундай ютиш қобилиятига эмасдир. Аммо, эритма таркибида Си+2 нинг миқдори 10 % дан кам бўлмаслиги керак, акс ҳолда эритмадан металл ҳолдаги мис, яъни Сu0 чўкиб, аппарат ва қувирларни тўлғазиб қўйиб газларни эркин ўтишига тўсқинлик қилади. Шундай қилиб Сu+2 иони эркин ҳолдаги мисни эритиб, Сu+1 иони ҳолатда ушлаб туришига ёрдам беради:
Сu+2 + Сu0 =2Cu+1 (6.3.)
СО ни конвертирланган газдан ютишда қуйидаги реакция кетиши мумкин:
12-9 МПа босим ва 280-293 К да:


{СИ+1(NH3)2}CH3COO(c)+CO(г)+NH3(c) = {Cu(NH3)3CO} CH3COO(c) + Q (6.4.)


Бу ерда СО билан бирга конвертирланган газ таркибида ютилмай қолган СО нинг ҳам бир қисми ютилади:


2NH3 + CO2 +H2O = (NH4)2CO3 + Q (6.5.)


бу реакция эндотермикдир. Бу ишлатилган эритмани қайта тиклаш (регенерация) жараёни паст босим 0,12-0,15 МПа, аммо юқорироқ ҳарорат 350 К да кетади:


{Сu+(NH3)3СО}CH3COO = {Cu(NH3)2} CH3COO(c) + CO(г)+ NH3 - Q (6.7.)


СО2 гази эритмадан қуйидагича ажралиб чиқади:



Download 3,03 Mb.
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   89




Download 3,03 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



ГАЗЛАРНИ УГЛЕРОД МОНООКСИДИДАН ТОЗАЛАШ

Download 3,03 Mb.