РАНГЛИ МЕТАЛЛУРГИЯ ЧИКИНДИ ГАЗЛАРИ.
Бу газлар таркибида 20-30% олтингугурт булган CaS, ZnS, AI2S3, PbS ва хоказо рангли металларнинг сулфидини ўчоқларда ёқиш натижасида ҳосил булади. Уларнинг юқоридаги газлардан фарқи шуки, уларнинг таркибида SO2 юқори концентрланган булади, яъни 7-12% SO2. Аммо, бу газлар юқоридаги металлар оксидлари, сульфатлари, чанглар ва хоказолар билан, ҳамда мишъяк, фтор, селен, бирикмалари билан ифлослангандирлар. Бу аралашмалардан тозаланган ўчоқ газидан сульфат кислота ишлаб чиқариш мумкиндир.
АГЛОМЕРАЦИЯ ГАЗЛАРИ.
Темир рудаларини домна ўчоқларига солишдан олдин улар агломерацияланади, яъни бу рудаларнинг майда заррачалари юқори хароратда қиздирилгач, улар эриб, йирик - йирик донадор қотишмалар пайдо қилади ва шу вақтда руда таркибидаги олтингугурт ёниб, SO2 газларини ҳосил қилади. Аммо, уларнинг таркибида SO2 концентрацияси жуда пастдир, яъни 1-2% га боради холос. Бундай газлардан туғридан-туғри сульфат кислота ишлаб чиқариш мумкин эмас Шунинг учун уларнинг концентрацияси юқорига кутарилмоғи керак.
Sulfat kislota ishlab chiqarishda kuyundi gazini changdan tozalash.
Tayanch so‘zlar: Mexanik tozalash, Markazdan qochma kuch ta’sirida changni cho‘ktirish, Donador filtrlovchi materialli filtr, Gazlarni elektrik usulda tozalash.
Katalizatorlar ishtirokida sulfit angidridni oksidlashning fizikkimyoviy asoslari.
Tayanch so‘zlar: Vanadiyli kontakt massa, BAV kontakt massasini tayyorlash, Qaynovchi qatlamdagi katalizatorda SO2 ning oksidlanishi, Kontakt jihozlari.
Sulfat angidridni absorbsiyalashning fizik-kimyoviy asoslari.
Tayanch so‘zlar: monogidratli absorber, oleumli absorber, Zamonaviy kontaktli sulfat kislota ishlab chiqarish korxonasining absorbsiyalash bo‘linmasi. Oleum va monogidrat yig‘gichlari, Kislota sovutgichlari.
Oltingugurtdan kontakt sulfat kislota olish.
Tayanch so‘zlar: Oltingugurtdan sulfat kislota ishlab chiqarish sxemasi.
Nam kataliz usuli bilan vodorod sulfiddan kontakt sulfat kislota
olish.
Tayanch so‘zlar: Nam katalizning mohiyati, Konsentrlangan vodorod sulfiddan sulfat kislota ishlab chiqarish sxemasi.
Nitroza usulida sulfat kislota ishlab chiqarish.
Tayanch so‘zlar: Sulfit angidrid olish, Sulfit angidridning nitrozaga yutilishi, Sulfit angidridni nitroza bilan oksidlash, Nitrozaning azot oksidlaridan ajratish (denitratsiya), Nitrozadan ajraladigan azot oksidlarini gaz fazasida oksidlash, Azot oksidlarini sulfat kislotaga yuttirish.
Kalsinatsiyalangan soda ishlab chiqarish tarixi va ahamiyati.
Tayanch so‘zlar: Soda ishlab chiqarish tarixi va axamiyati, Sodaning xalq xo‘jaligidagi qo‘llanilishi, Solve usulida soda ishlab chiqarish.
Ammiakli usulda kalsinirlangan soda olish.
Tayanch so‘zlar: Kalsiy oksid (ohak) va karbonat angidrid olish. Ohak suti tayyorlash texnologiyasi, Namakobni tozalash, Absorbsiya, Karbonizatsiy, Filtrlash.
Elementar azotning bog’lash usullari.
Tayanch so‘zlar: Texnik usullar, yoy usuli, sianamid usuli, ammiakli usul, kalsiy sianamid olishning ToshKTI usuli.
Atmosfera xavoni ajratish texnologiyasi.
Tayanch so‘zlar: Fizik – kimyoviy asoslari, rektifikatsiyalash, turbodetander. Xossasi, xom-ashyo, absorber, tarelka, nitroz gazlar, absorber, kislorod, portlash, tozalash, inversiya.
Sulfat kislotaning fizik kimyoviy xossalari xaqida tushuncha bering.
|
