Dastuflash texnologiyasida multimedia
Bu zamonaviy dastur mahsulotlarini yaratishdagi yangi texnologiyadir. Bu
professional bo’lmagan foydalanuvchini m uloqot tavsiyanom alari, chiroyli
tasvirlar, sintezlangan tovushlar,
m usiqa tovushlari, dinamik grafik an in g turli
sam aralari kabi dastur obyektlarini dasturlashtirishdek m urakkab ishdan ozod
qiladi.
M ultim ediaga mansub texnik vositalar mos ma’lumotni, m asalan, tovush va
videoelem cntlam i, taqlidli, uzluksiz shakldan kom pyuter tushunadigan raqam li
shaklga o ’tkazadi. Shu bilan birg a saqlangan va qayta ishlangan mos
m a’lumolni inson adekvat qabul q ila olishi uchun m ultim edia
qiziqtirayotgan
raqam lardan zarur obrazlar, m asalan tovush va videoelcm entlar yaratadi.
M ultim edia - kom pyuterlam ing zaruriy elementi, tovushni qayta ishlovchi
tovush platasidir. Tovush platasiga, tovush chiqarish vositasi, akustik tizim lar
yoki yakka tinglagichlar hamda audio m a ’lumotlarni kiritish uchun xizm at
qiladigan m ikrofonlar ulanadi. T ovush platasiga shuningdek m agnitofon,
elektr
musiqa asboblari kabi boshqa audiokom plektlar ham ulanishi m um kin.
Video bilan to’laqonli ishlash uchun videom a’lumotni kom pyuterga mos
shaklga va asliga qaytaruvchi m oslam a - videokarta zarur. U nga Videokamera,
videom agnitofon va tclevizor kabi m oslam alar ulanishi m um kin. A m m o
videoshakllam i kompyuterda q ay ta ishlash bilan odatda tor doiradagi
m utaxassislar
shug’ullanadi
xolos.
A ksariyat
foydalanuvchilar
uchun
videoelem entlam i monitorda ifodalay olish yetarli bo’ladi. B unday m asalani hal
etish uchun har qanday zamonaviy kom pyuterda mavjud b o ’lgan videoadapter
va m onitor yetarlidir.
Tovushli (audio) va ayniqsa v id co m a’lumotni kom pyuterda saqlash uchun
taqqoslaganda nihoyatda kichik sig ’im lar kerak bo’ladi.
Shu bois m ultim edia
sifatiga ega bo’lgan dasturiy m ahsulotlar ( o ’quv q o ’llanmalari, m a’lum otnom a,
ensiklopediya, hordiq chiqarishga m o ’ljallangan turli dasturlar) odatda kom pakt
disklarda tarqatiladi. Bunday m ahsulotlardan foydalana olishim iz uchun CD-
ROM deb ataladigan jam lovchi zarur bo ’ladi. U bo ’lm asa kom pyuterni
muhokam a etilayotgan ma’nodagi im koniyatlari, kom pyuter o ’yinlari bilan
chegaralanadi.
CD-ROM
deb atalmish jam lo v ch i
nafaqat m ultim edik
ilovalardan
foydalanish uchun zarur. Kompakt disklarda katta
hajm dagi boshqa dasturiy
m ahsulotlar ham tarqatiladi. U lar o ’nlab yuqori zichlikdagi oddiy d isketalam ing
o ’m ini egallashi mumkin. Y a’ni jam lo v ch ilar faqat m ultim ediaga taalluqli
bo’lib qolmay, balki keng ma’nodagi tatbiqlarga ega moslam alardir.
Tovush va video bilan ishlashni istagan foydalanuvchilar m ultim edia
m ahsulotlari kompyuter ma’lum otlari uchun m o’ljallangan doim iy xotira-
ga ham da ShKning m ikroprotsessori,
operativ xotirasi va videotizim ga
yuqori talablam i qo ’yishini bilishlari lozim. Bunday yuqori sifatlar ayniqsa
145
v id eo m a’iumotlar bilan ishla&hda zarurdir.
Tabiiyki, kelajakda bu y o ’nalishdagi
talab lar yanada ortadi.
Z am onaviy
shaxsiy
kom pyuterlarning
imkoniyatlari
keng
ekranli
v id e o m a’lum otlam i to’laqonli tasvirlash uchun yetarli bo’lmagani uchun bu
m a ’lum otlam i zichlashtirishga m ajbur b o ’ladilar. Bu amal oddiy m a’lumotlami
zichlashtirishdan farqli o ’laroq, m os m a’lumotning to’laqonliligini y o ’qotadi.
V ideom agnitofonlam i zichlashtirish uchun texnik hamda dasturiy vositalar
m avjud audiom a’lumotlami ham zichlashtirish mumkin, mos hajm lar katta
b o ’lm agani uchun bu amal unchalik d olzarb emas.
T ovush va video bilan ishlashga m o ’ljailangan bir qator dasturiy vositalar
m avjud. Aksariyat foydalanuvchilam i qanoatlantiruvchi minimal ilovalar
m ajm uasi bevosita W INDOW S d a m avjud. Biz bu ilovalardan foydanish tarkibi
bilan tanishib chiqamiz. Ular tovush
va musiqali kompakt disklar, ya’ni CD
disklam i tinglashni, tovushli fayllarni tinglashni, yozishni va tahrirlashni,
videokliplam i ko’rishni, turli m anbalardagi signallami tutashtirishni, ulami
balandligi majmuasi va tembrini belgilash imkonini beradi.
