|
M: PURKOVCHI DIODLAR VA PURKOVCHI XOTIRA QURILMALARI
|
| bet | 94/129 | | Sana | 04.12.2023 | | Hajmi | 15,26 Mb. | | #111081 |
Bog'liq ATV fanidan O`QUV-USLUBIY MAJMUA 2015M: PURKOVCHI DIODLAR VA PURKOVCHI XOTIRA QURILMALARI
PURKOVCHI DIODLAR.
Purkovchi diodlar bitta oqim yo`nalishida oqimga katta va qarama-qarshi yo`nalishda esa kichik qarshilikka ega. Ular foydalanilayotgan effektga ko`ra rezistorli va deflektorli tiplarga bo`linishi mumkin.
Rezistorli purkovchi dodlar sifatida Tesla doidi(1916 yilda taklif qilingan), uyurmali va naychali diodlarni misol qilish mumkin. Tesla diodida oqim chapdan o`ngga harakatlanganda oqimning ayrim qismlari yon kanallarga tarmoqlanib, asosiy oqim zaiflashadi. O`ngda chapga oqim harakatlanganda esa oqimga qarshilik kam bo`ladi. Bunday diodlarda ikkala yo`nalishlardagi qarshiliklar nisbati 20 ga yetadi.
Uyurmali diodning ko`ndalang kesimi 1b-rasmda ko`rsatilgan. Qachonki oqim markaziy kirish tirqish 2ga kirganda, u katta qarshilikka ega tangеntsial (egri chiziqqa urinma chiziq bo`yicha yo`nalgan) tirqish 1 ga radius yo`nalishida bo`ladi. Agar oqim tangensial tirqish 1 ga kelsa, u holda uyurmali hakarat sodir bo`ladi va oqim tirqish 2 ga spiralsimon harakatlanadi, qurilmaning qarshiligi esa birdaniga oshib ketadi.
1v-rasmda naychali diodning ko`ndalang kesimi ko`rsatilgan, bu erda 1 – kirish tirqishi va 2 – oqimning o`ngdan chapga harakatida oqim g`alayonini hosil qiluvchi yo`naltiruvchi qirralar.
Reflektor tipidagi purkovchi diod sifatida uchi konusli kengayishga ega bir o`qda yo`tuvchi trubalardan biridagi turbulent kuchaytirgichning ko`rinishi ishlatilishi mumkin. Qachonki oqim konus korinishiga ega trubkaga kelganga, oqimning turbulizatsiyalanishi va yoyilishi sodir bo`ladi, ozgina qismigina chiqishga beriladi. Agar oqim ikkinchi trubka kirishiga kelsa, u holda oqim laminar bo`ladi va oqimning katta qismi kengaytirilgan trubkaga keladi.
1-rasm. Purkovchi rezistorli diodlar: a –Tesla diodi; b – uyurmali diod; v – naychali diod.
PURKOVCHI XOTIRA QURILMALARI.
Purkovchi signallarni saqlash jarayoni Koand effekti asosida ishlovchi elementlar va oqimini og`ish effektiga asosan ishlovchi elementlar bilan amalga oshiriladi.
2a- rasmda og`ish effektiga asosan ishlovchi purkovchi xotira qurilmasi ko`rsatilgan. Chiqish signali yo`qolganda ta’minlash kanali 1 dan oqib chiquvchi gaz oqimi dastlab qabul qiluvchi kanal 2ga keladi va unda Pchiq1 bosimini hosil qiladi. Naycha 5 tirqishdan Pkir signali kelganda, asosiy oqimni qabul qiluvchi oqim 3ga buradi. Bu kanalda Pkir signali yo`qolganda saqlanadigan Pchiq2 bosim hosil bo`ladi, chunki musbat teskari aloqa kanali 6 dan oquvchi gaz oqimi asosiy oqimni kanal 3 yo`nalishida ushlab qolishni to`xtatmaydi. Daslabki holadga oqimni qaytarish uchun Pyo`q(yo`qotish) signali kanal 4 orqali berilishi zarur.
2-rasm. Purkovchi xotira qurilmasi
|
| |
