|
kandela, va ramziy belgi kdBog'liq 20.Mahsulotlar sifatini standartlashtirish va metrologiya asoslarikandela, va ramziy belgi kd (cd) kiritildi; 1967-yildagi 13-O‘TXK da
(Rezolyutsiya 5, CR, 104 va Metrologia, 1968, 4, 43-44) bu ta’rifga
tuzatish kiritilgan.
1979-yilda, Plank radiatorining yuqori haroratlarda amalda
qo‘llashning qiyinligi sababidan va radiometriya sohasida paydo bo‘lgan
yangi imkoniyatlar, ya’ni, optik nurlanish kuchini o‘lchash asosida, 16-
O‘TXK (1979-yil, Rezolyutsiya 3, CR, 100 va Metrologia, 1980,16, 56)
kandelaning yangi ta’rifini qabul qildi:
Bundan kelib chiqadiki, chastotasi 540-1012 gers bo‘lgan
monoxromatik nurlanishning spektral lyuminessensiya effekti aniq 683
lyumen taqsim vattga teng. K = 683
𝒍𝒎𝑽𝒕 = 683 kd 𝒔𝒓𝑽𝒕.
Kandela – berilgan yo‘nalishda chastotasi 540-1012 gers bo‘lgan
monoxromatik nurlanish tarqatuvchi manbaning yorug‘lik kuchiga
teng, bu nurlanishning energetik yorug‘lik kuchi, shu yo‘nalishda
1/683 Vatt taqsim steradianni tashkil qiladi.
41
Yetti asosiy birliklarning ramziy belgilari. Quyidagi 2.5-jadvalda
yettita asosiy kattaliklari va birlikning nomi va ularning har biri uchun,
belgilanishlari keltirilgan. (10- O‘TXK (1954, Rezolyutsiya 6; CR, 80);
11- O‘TXK (1960, Rezolyutsiya 12; CR, 87); 13- O‘TXK (1967/68,
Rezolyutsiya 3; CR, 104 va Metrologia, 1968, 4, 43); 14- O‘TXK (1971,
Rezolyutsiya 3; CR, 78 va Metrologia, 1972, 8, 36))
2.5-jadval.
SI ning asosiy birliklari
Kattalik
SI dagi birlik
Nomi
Belgisi
Nomi
Belgisi
Uzunlik, masofa
l,x, r va b.
metr
m
Massa
m
kilogramm
kg
Vaqt, davr
T
soniya
s
Elektr tok kuchi
I, i
amper
A
Termodinamik harorat
T
kelvin
K
Modda miqdori
n
mol
mol
Yorug‘lik kuchi
Iv
kandela
kd (cd)
|
| |
