12.10. Cho`kma nasoslarni avtomatik boshqaruv vositalari «Kaskad» komplekt uskunasi suv ko`tarish va drenaj cho`kma nasoslarini
joyida avtomatik va distansion boshqarish uchun xizmat qiladi. Bu qurilma 3 fazali
o`zgaruvchan tokli 50 Gts chastotaga ega bo`lgan 380 G`220 V kuchlanishli
tarmoqdan ishlaydi. qisqa vaqtli kuchlanish yo`qolishidan keyin elektr matorini
slektiv ishlanishini ta'minlaydi. Buning uchun ishga tushish uchun signalga
moslangan maxsus moslama o`rnatiladi (12.26- rasm ). Shartli ravishda - «Kaskad»
XX-X-U2 umumiy ko`rinishda yoki «Kaskad» 65-2-U2 ko`rinishda berilgan
bo`lsa, uskuna nomi, motor quvvati; - 65, 2-avtomatik boshqaruvsiz, U2-klimatik
bajarilishi , joylashtirilishi. Agar X-rejim O bo`lsa, –suv ko`tarish rejimida sath
bo`yicha avtomatik boshqaruv uchun 1-drenaj rejimida, 2-avtomatik boshqaruvsiz,
3-suv ko`tarish rejimida bosim bo`yicha avtomatik boshqaruv. «Kaskad»
uskunasining funktsional sxemasida uskunaning kuch qismi va boshqaruv qismi
ko`rsatilgan. Boshqaruv qismi quyidagi yacheykalarga ega: TYa-ta'minlash
yacheykasi,
qYa-himoya
yacheykasi,
SBYa-sathni
avtomatik boshqarish
yacheykasi, BBYa-bosimni avtomatik boshqarish yacheykasi. Uskuna V1 avtomat
o`chirgich yordamida ishga tushiriladi. V2 almashlab o`chirgich nasos elektr
motorini ish tartibini tanlash uchun xizmat qiladi: qo`l, dispetcher, telemexanik
yoki avtomatik tartib.
163
Bosim bo`yicha suv ko`tarish avtomatik tartibi quyidagicha bajariladi: suvning
statik bosimi belgilangan chegaradan pasayib ketsa BD bosim datchigi kontaktlari
qo`shiladi. Ma'lum vaqt o`tgandan so‘ng BBYa yacheykasi elektronasosni ishga
tushishrish uchun signal beradi, so‘ngra ―Chiqish qismi‖ga berilib K1 relesi va
elektro nasos ishga tushadi. Belgilangan vaqt davomida bakning hajmi va nasos
unumdorligiga ko`ra BD datchigining qolatidan qat'iy nazar elektronasos ham
to`xtaydi.
12.26- rasm. «Kaskad» komplekt uskunasining funksional sxemasi. Agar bosim ruxsat etilgandan past bo`lsa kontakti qo`shiladi va jarayon
qaytariladi. Bu tartibda elektronasosni ish sikli 90 min oralig‘ida tanlanadi. Suv
ko`tarish tartibini avtomatik boshqarishda sath bo`yicha nazorat qilinuvchi sathga
nisbatan amalga oshiriladi.
Agar rezervuardagi suv sathi pastki suv sathi kontaktidan pastda bo`lsa,
YuSD va PSD kontaktlari ochiq holatda bo`ladi va SBYa elektronasosni ishga
tushirish uchun signal beradi. Signal ―Chiqish qismi‖ ga uzatiladi va rezistor
yordamida rostlanuvchi ma'lum vaqt o`tgandan so`ng (qYa yacheykasida
o`rnatilgan) K1 relesi qo`shiladi va suv rezervuarga beriladi. Bu qolda vaqt 2 s…
30 s gacha rostlanadi. Suv PSD kontaktiga etganda SBYa yacheykasi
164
elektronasosni ishdan to`xtatish uchun signal yuboradi. Signal to`xtaydi va
elektronasos ham ishdan to`xtaydi. Agar suv sathi belgilangan qiymatidan
kamaysa, elektronasos qayta ishlashi mumkin.
