|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’ lim vazirligi urganch davlat universitetiBog'liq Gap bo‘ laklariga ajralmaydigan gaplar
So‘ z-gaplar turlari
Sof so‘z-gap
ga
albatta, alhamdulilloh; eh, hoy, oh, o‘h; ha, yo‘q, mutlaqo
;
ma,
mang
kabi modal, undov, tasdiq/inkor, taklif/ishora so‘zi mansub. O‘ zbek
substansial tilshunosligida so‘ z-gap W
-lashgan (modallashgan, undovlashgan
tasdiq/inkorlashgan,
taklif/ishoralashgan)
so‘ zlar,
W
-lashayotgan
(modallashayotgan,
undovlashayotgan,
tasdiq/inkorlashayotgan,
taklif/ishoralashayotgan
so‘ zlar,
W
-simon
(modalsimon,
undovsimon,
tasdiq/inkorsimon) so‘ z-gapga ajratilib, mufassal o‘ rganilgan.
W
-lashgan (so‘ z-gaplashgan) so‘ z o‘ z semantik-funksional xususiyati bilan har
xil guruhning markaziy leksemasiga juda yaqin turadi, lekin o‘ z aloqasini boshqa
so‘ z turkumlaridan to‘ la-to‘ kis uzmagan bo‘ ladi. Chunonchi, modallashgan
so‘ zga
chamasi, chog‘ i, ehtimol
; undovlashgan so‘ zga
ura, olg‘ a, dod,
voydod;
tasdiq /inkorlashgan so‘ zga
bo‘ pti, ma’ qul, aksincha, mutlaqo
;
taklif/ishoralashgan so‘ zga
qani
kabi leksema misol bo‘ ladi.
W
-lashayotgan (so‘ z-gaplashayotgan) so‘ z so‘ z-gapga to‘ la-to‘ kis o‘ tgan
bo‘ lmaydi
va
«o‘ tish
yo‘ lida»
turgan
so‘ zdir.
Bu
o‘ rinda
modallashayotganga
balki,
hatto,
aftidan;
undovlashayotganga
yashang,
voy
o‘ lay;
tasdiq
/inkorlashayotganga
durust,
to‘ g‘ ri,
rost,
aslo,
hargiz;
taklif/ishoralashayotganga
mana mundoq
kabi so‘ zni misol keltirish
mumkin. Chunonchi, 1.
|
| |
