Xo‘jalik subyektining raqobatchilari imkoniyati va firma ixtisoslik tovarlarining bozordagi sotilish darajasini tahlili

Xo‘jalik subyektining raqobatchilari imkoniyati va firma ixtisoslik tovarlarining bozordagi sotilish darajasini tahlili

8. 
   chizma. Korxonani kompleks raqobat tahlilining tizimi.
   

Iqtisodiyotda raqobat turli funksional strukturalar o‘rtasida yagona maqsad sari raqobatlashuv tushuniladi. Kompleks raqobat tahlili ikki asosiy yo‘nalishni o‘z ichiga oladi:

1. 
   korxonani raqobatda tutgan o‘rnini tahlili;
   
2. 
   korxonani raqobatga bardoshligini tahlili.
   

• 
  texnik parametrlar (tovar xususiyati, uni qo‘llanishi va tavsiya etilishi);
  
• 
  estetik parametrlar (tovarlarning tashqi ko‘rinishi);
  
• 
  ergonomik parametrlar (tovarning inson organizmiga zararsizligi);
  
• 
  me’yoriy parametrlar (tovarning amaldagi me’yorlarga va stan- dartlarga mos kelishi);
  
• 
  iqtisodiy parametrlar (tovar bahosi, ko‘rsatiladigan servis xiz- mati).
  

1. 
   O‘rinbosar tovarlarni topish va uni tahlil qilish.
   
2. 
   O‘xshash mahsulotlarning solishtirilishi orqali asosiy ko‘rsat- kichlarini belgilash (aniqlash).
   
3. 
   O‘z mahsulotimizdagi integral (umumiy) raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlarini aniqlash.
   

• 
  mahsulot konstruksiyasi (modeli, tuzilishi);
  
• 
  tayyorlov texnologiyasi;
  
• 
  materiallar va butlovchi buyumlarning sifati va bahosi;
  
• 
  korxona ishlab chiqarishining holati va boshqalar.
  

Mahsulot turlari parametrlarini o‘zgarish sabablarini kompleks tahlilida etalon sifatida qabul qilingan o‘rtacha bozor yoki tarmoq parametrlari bilan taqqoslash orqali aniqlanadi. Har bir detal, material, butlovchi buyum, texnologik jarayonlar bo‘yicha tafovutlar mutaxassislar tomonidan alohida-alohida aniqlanadi va jamlanadi. Yo‘l qo‘yilgan kamchiliklar tufayli mahsulot raqobatbardoshligining pasayishini bartaraf etish tadbiriy choralari quyidagi mazmunga ega:

• 
  o‘zgartirish kiritiladigan va modernizatsiya qilinadigan mahsulot nomi;
  
• 
  mahsulot ishlab chiqarishidagi kamchiliklarni yo‘qotish bo‘yicha bajariladigan ish turlari;
  
• 
  kamchiliklarni yo‘qotish bilan bog‘liq ish turlarini muddati, unga javobgar shaxslarning ism-sharifi;
  
• 
  zarur material, asbob-uskunalar ro‘yxati va miqdori;
  
• 
  bajarilgan ish turlari va moddiy resurslarning summasi;
  
• 
  ishni tugatish muddati;
  
• 
  kamchiliklarni bartaraf etishga qaratilgan ishlar samaradorligiga oid ma’lumotlar.