61
Chekka va me‟yorli kalibrlar qo„llagan holda namuna detallar bo„yicha
dastgohni sozlash
nisbatan kam ishlatiladi, bu usul nisbatan noaniq va ko„p
miqdordagi namuna detallarni talab etadi[9].
Kesuvchi asbobni andoza bo„yicha o„rnatish odatda frezerli va tokarli
dastgohlarni sozlashda qo„llaniladi. Shup yordamida moslama korpusida
mahkamlangan andoza tekisligi va freza tishi orasidagi masofani tekshiradilar. S hup
bo„yicha o„rnatish
aniqligi ishchi malakasi, freza tishlarini radial tepishi kattaligi
hamda andoza va shupni tayyorlash aniqligi va eyilish darajasiga bog„liq bo„ladi.
Andoza bo„yicha sozlash dastgohni ishlamay turgan holatida bajariladi va bu
andoza o„lchamlarini tayyorlashda hisobga olinadi.
Andoza bo„yicha sozlash xatoligi quyidagicha aniqlanadi:
r
o
asb
tay
an
К
С
'
.
.
2
2
Andozalarni tayyorlash xatoligi 10-20 mkm, asbobni o„rnatish xatoligini esa 20-
25 mkm. atrofida bo„ladi, u holda sozlash xatoligi 25-60 mkm. bo„ladi. Ba‟zi hollarda
kesuvchi asbobni ishlov berilayotgan tayyorlamadan olib ketish va yana avvalgi
holatga qo„yish kerak bo„ladi, bu qattiq yoki indikatorli
tayanchlar yordamida
bajariladi. Oddiy sharoitlar uchun qattiq tayanch bo„yicha o„rnatish xatoligi
20-50 mkm.ni tashqil etadi, malakali ishchi uni 10-20 mkm.gacha kamaytirishi
mumkin.
Xulosa
qilganda, namuna detallar bo„yicha sozlashda yuqori aniqlik
ta‟minlanadi, ammo ko„p mehnat sarflanadi (ba‟zi hollarda umumiy vaqtni
20%gacha), namuna detallarni bir qismi brakka chiqariladi. Shuning uchun bu usul
nisbatan oddiy sozlanadigan dastgohlar uchun qo„llaniladi.
Andoza bo„yicha sozlashda
nisbatan kam mehnat sarflanadi, aniqlikni
muntazam chiqishini ta‟minlaydi, yuqori malakali ishchilarga hojat qolmaydi.
