174
amalga oshirish, tekshirish va xulosa chiqarish va natijalarni baholash
jarayonlarida ishtirok
etadilar. Loyiha ishlab chiqish yakka tartibda yoki guruhiy bo‘lishi mumkin, lekin har bir loyiha
o‘quv guruhining birgalikdagi faoliyatining muvofiqlashtirilgan natijasidir. Bu jarayonda ta’lim
oluvchining vazifasi belgilangan vaqt ichida yangi mahsulotni ishlab chiqish yoki boshqa bir
topshiriqning echimini topishdan iborat. Ta’lim oluvchilar nuqtai-nazaridan topshiriq murakkab
bo‘lishi va u ta’lim oluvchilardan mavjud bilimlarini boshqa vaziyatlarda qo‘llay olishni talab
qiladigan topshiriq bo‘lishi kerak.
Loyiha o‘rganishga xizmat qilishi, nazariy bilimlarni
amaliyotga tadbiq etishi, ta’lim
oluvchilar tomonidan mustaqil rejalashtirish, tashkillashtirish va amalga oshirish imkoniyatini
yarata oladigan bo‘lishi kerak.
12-rasm. “Loyiha” metodining bosqichlari
“Loyiha” metodining bosqichlari quyidagilardan iborat:
5. tekshirish
4. amalga oshirish
2. reja tuzish
6. Xulosa chiqarish
3. qaror qabul qilish
1. Ma’lumot yig’ish
175
1. Muhandis-pedagog loyiha ishi bo‘yicha topshiriqlarni ishlab chiqadi. Ta’lim
oluvchilar mustaqil ravishda darslik,
sxemalar, tarqatma materiallar asosida topshiriqqa oid
ma’lumotlar yig‘adilar.
2. Ta’lim oluvchilar mustaqil ravishda ish rejasini ishlab chiqadilar. Ish rejasida ta’lim
oluvchilar ish bosqichlarini, ularga ajratilgan vaqt va texnologik ketma-ketligini,
material,
asbob-uskunalarni rejalashtirishlari lozim.
3.Kichik guruhlar ish rejalarini taqdimot qiladilar. Ta’lim oluvchilar ish rejasiga asosan
topshiriqni bajarish bo‘yicha qaror qabul qiladilar. Ta’lim oluvchilar muhandis-pedagog bilan
birgalikda qabul qilingan qarorlar bo‘yicha erishiladigan natijalarni muhokama qilishadi. Bunda
har xil qarorlar taqqoslanib, eng maqbul variant tanlab olinadi. Muhandis-pedagog ta’lim
oluvchilar bilan birgalikda “Baholash varaqasi”ni ishlab chiqadi.
4.Ta’lim oluvchilar topshiriqni ish rejasi asosida mustaqil ravishda amalga oshiradilar.
Ular individual yoki kichik guruhlarda ishlashlari mumkin.
5.Ta’lim oluvchilar ish natijalarini o‘zlarini tekshiradilar.
Bundan tashqari kichik
guruhlar bir-birlarining ish natijalarini tekshirishga ham jalb etiladilar. Tekshiruv natijalarini
“Baholash varaqasi”da qayd etiladi. Ta’lim oluvchi yoki kichik guruhlar hisobot beradilar. Ish
yakuni quyidagi shakllarning birida hisobot qilinadi: og‘zaki hisobot; materiallarni namoyish
qilish orqali hisobot; loyiha ko‘rinishidagi yozma hisobot.
6.Muhandis-pedagog va ta’lim oluvchilar ish jarayonini va natijalarni birgalikda yakuniy
suhbat davomida tahlil qilishadi. O‘quv amaliyoti mashg‘ulotlarida erishilgan ko‘rsatkichlarni
me’yoriy ko‘rsatkichlar bilan taqqoslaydi. Agarda me’yoriy ko‘rsatkichlarga erisha olinmagan
bo‘lsa, uning sabablari aniqlanadi.
Muhandis-pedagog “Loyiha” metodini qo‘llashi uchun
topshiriqlarni ishlab chiqishi,
loyiha ishini dars rejasiga kiritishi, topshiriqni ta’lim oluvchilarning imkoniyatlariga
moslashtirib, ularni loyiha ishi bilan tanishtirishi, loyihalash jarayonini
kuzatib turishi va
topshiriqni mustaqil bajara olishlarini ta’minlanishi lozim.
“Loyiha” metodini amalga oshirishning uch xil shakli mavjud:
yakka tartibdagi ish;
kichik guruhiy ish;
jamoa ishi.
