242
tutlarga xech qanday shakl berilmaydi, sababi ipak qurtini boqish davrida vaqt
yetishmaydi, so’ngra barg qirquvchini o’zi bilmaydi, nechta novda va qancha
balandlikda qoldirib qirqishni shuning uchun eng yaxshisi yakka qator qilib,
baland tanali tutzorlardagi tutlarni ekilgandan boshlab shakl berish kerak, ana
shunda 6 kallakli 2 yarusli, 12 kallakli 3 yarusli tutlar o’stirishi mumkin.
Bunday shakl berilgan tutlar kuchli bo’ladi, kassallan-maydi, barg hosili
sifatli va mo’l bo’ladi.
Demak, birinchi yoki ikkinchi yili 3 ta shoxda 2 tadan novda qoldirib,
qolganini yulib olib ipak qurti uchun foydalaniladi, kelgusi yili bunday tutlarni
shu holatda qoldirilsa, 6 kallakli bo’ladi, agarda yana shakl berish davom
ettirilsa, 6 ta novda yana 2 tadan baquvvat o’sgani qoldirilsa 3 yarusli 12 kallakli
tut bo’ladi. Xozirgi paytda respublikamizda shakl berilgan tutlar qancha bor desa,
biron kishi aniq ayta olmaydi, har bir viloyatda barmoq bilan sanay oladigan
darajada mavjud. Demak tutlarga shakl berishni har bir xo’jalikda 1 yoki 2 ta
kishi shug’ullansa yetarli.
