O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi bekkamov. Ch. I, Hamdamova. E. I, Narbayeva. M. K, Ismatullayev. H. T

Download 11,98 Mb. Pdf ko'rish
bet	82/175
Sana	16.11.2023
Hajmi	11,98 Mb.
	#99770

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 ... 175

Bog'liq
Ipakchilik fanidan amaliy laboratoriya mashgulotlari

59-rasm. Muskardina bilan kasallangan

ipak qurtlari

Ipak qurtining pebrina kasalligi. Pebrina kasalligini qo’zg’atuvchi spora
qurtning oziqasi bilan o’rta ichakga kirib, ichak epiteliya xo’jayralarini zararlaydi.
U ichakdan hujayralarga kirib, hujayra sitoplazmasining faoliyatini buzadi, hujayra
qobig’i yupqalashadi, yog’ va glikogen asta-sekin yo’qolib boradi, hujayra yadrosi
ham kichiklashib o’z formasini yo’qotadi va yadro erib ketib hujayra o’ladi.
Zararlanish natijasida hujayraning yog’ tanachalari, ipak ajratuvchi ipak
bezlar, muskullari parchalanadi, spora esa gemolimfaga o’tadi. Malpigiyev
naylarining hujayralarini parchalab, barcha stadiyalarini o’tab, sporaga aylanib
orqa ichak orqali axlat bilan tashqariga chiqadi.
Ipak qurtining so’lak bezlaridagi hujayralar esa kasallik yuqqandan 12-15 kun
o’tgach parchalanib, ichakdan tashqariga axlat bilan chiqariladi, ichakda qolgan
sporalar ichak shirasi yordamida yana otiluvchi iplari yordamida rivojlanishini
boshlaydi. Bu parazitning ikkilamchi infeksiyasi bo’lib, qurtning ichida bo’ladi, bu

163
autoinfeksiya deb ataladi.
Qurtning tanasida sporaning yangi avlodalarni paydo bo’lishi organizmda
ularning miqdorini o’ta ko’payishiga sabab bo’ladi.
Kasallikning rivojlanishi yosh qurtlarda tezroq ketadi, katta yoshdagi qurtlarda
esa kasallik sekinroq rivojlanadi, chunki kasallangan to’qimalarni tiklanishida
generativ hujayra-lar ko’proq qatnashadi. Kasallikning rivojlanishini tez ketishi esa
qurt ichagiga kirgan sporaning miqdori, soniga ham bog’liq bo’ladi. Ayrim
tajribalarda shu narsa kuzatilgan, masalan 2000 ta spora bilan kasallantirilgan
qurtning tuxumida yangi spora 6 kundan keyin kuzatilgan bo’lsa, 50000 ta spora
bilan zararlangan qurt tuxumida 48 soatdan keyin kuzatilgan.

Download 11,98 Mb.

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 ... 175

Download 11,98 Mb.

Pdf ko'rish