228
30-MAVZU. ZAMONAVIY ISHLAB CHIQARISHDA
SERYALAB ISHLAB CHIQARISHNING O‘RNI VA AMALGA
OSHIRISH TEXNOLOGIYALARI
Tayanch so’zlar: zamonaviy, ishlab chiqarish, donalab ishlab
chiqarish, seryalab ishlab chiqarish, texnologiya.
30.1. Zamonaviy ishlab chiqarishda dona va seryalab ishlab
chiqarishning o‘rni va amalga oshirish texnologiyalari
Ishlab chiqarish — jamiyatning yashashi va taraqqiy etishi
uchun zarur boʻlgan moddiy boyliklar (turli iqtisodiy mahsulotlar)ni
yaratish jarayoni; ishlab chiqarish omillarini isteʼmol va investitsiyalar
uchun moʻljallangan tovarlar va xizmatlarga aylantirish. Ishlab
chiqarish inson hayotining tabiiy sharoiti va boshqa faoliyat
turlarining moddiy asosidan iborat. Kishilik jamiyati taraqqiyotining
hamma bosqichlarida Ishlab chiqarish zarur. Uning mazmunini
mehnat jarayoni belgilaydi. Ishlab chiqarish jarayoni 3 element —
mehnat, mehnat ashyolari va mehnat vositalari boʻli-shini taqozo
etadi. Ijtimoiy Ishlab chiqarish ishlab chiqarish vositalari Ishlab
chiqarish va is-teʼmol buyumlari Ishlab chiqarishdan tashkil to-padi.
Bu boʻlimlarning har biri koʻplab xoʻjalik tarmoqlaridan iborat boʻlib,
ularda turli Ishlab chiqarish vositalari va isteʼ-mol buyumlari
yaratiladi. Birinchi boʻlimning ikkinchi boʻlimga nisbatan ustunligi
kengaytirilgan takror Ishlab chiqarish iqtisodiy qonunining ifodasidir.
Ishlab chiqarish faqat mahsulot Ishlab chiqarishdan iborat boʻlmay,
balki taqsimot, ayirboshlash va isteʼmolnya oʻz ichiga oladi. Ishlab
chiqarishning rivojlanishi, avvalo, Ishlab chiqarish qurollarining
oʻzgarishi va mukammallashishidan boshlanadi. Ishlab chiqarishning
rivojlanishi jamiyat hamma aʼzolarining farovonligini muntazam
oshira borish va har tomonlama rivojlantirishga imkon beradi.