3
K I R I SH
Kurs ishining maqsadi: Ta’lim
samaradorligini oshirishda
interfaol
metodlardan foydalanish yo’llarini o’rganish.
Kurs ishining predmeti: Ta’lim samaradorligini oshirishda interfaol
metodlardan foydalanish yo’llari
Kurs ishining borishi: Talim muassasalarida beriladigan malumot mazmuni
tarixiy xususiyatga ega. Kishilik jamiyati taraqqiyotining barcha bosqichlarida yosh
avlodga beriladigan malumot mazmuni, uning hajmi,
muayyan ijtimoiy tuzumning
iqtisodiy talabi va ehtiyoji, fan-texnika taraqqiyoti darajasi, madaniyati holati bilan
belgilanib kelingan. Fan-texnika va texnologiya taraqqiyoti yuqori darajada bo’lgan
bugungi kunda talim muassasalarida beriladigan malumot mazmuni o’quvchilarga
ilmiy bilimlar berish, ularning faol ijtimoiy faoliyati tashkil etishlari yo’lida ko’nikma
va malakalarini shakllantirishni ifodalaydi. Mustaqil O’zbekiston Respublikasi talim
muassasalarida tashkil etiladigan talim (malumot) ning mazmuni, avvalo, komil inson
va malakaviy mutaxassisni tayyorlash jarayoni mazmuni bilan belgilanadi.
O‘zbekiston Respublikasida kechayotgan keng ko‘lamli ijtimoiy-ma’naviy
islohotlar, fan-texnika va ishlab chiqarish keskin rivojlanib borayotganligi - jamiyat
talablariga javob bera oluvchi shaxsni tarbiyalash masalasini kun tartibiga
ko‘ndalang qo‘ymoqda.
“O‘zbekiston Respublikasida maktabgacha ta’lim to‘g‘risida”gi Nizomga muvofiq
bola maktabgacha ta’limni oilada, maktabgacha ta’lim muassasalarida oladi.
MTMda ta’lim-tarbiyani tarbiyachi-pedagoglar amalga oshiradi.
Tarbiyachi-
pedagoglar o‘z faoliyatlarida maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni har tomonlama
kamol toptirish yo‘lida amaliy harakatlarni tashkil etish bilan birga ularning estetik
tarbiyasiga alohida e’tibor qaratadi.
O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni, O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2016 yil 29 dekabrdagi PQ-2707-son «2017 — 2021
yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari
4
to‘g‘risida»gi qarori hamda Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 5 avgustdagi 372-son
«O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi faoliyatini takomillashtirish
to‘g‘risida»gi qaroriga asosan maktabgacha yoshdagi bolalarni maktabgacha ta’lim
muassasalarida har tomonlama rivojlantirish, ta’lim-tarbiya berish, ko‘nikma va
malakalarini shakllantirish hamda maktab ta’limiga tayyorlash bo‘yicha Davlat
talablarini belgilaydi.
Davlat talablari vazifalari etib quyidagilar hisoblanadi:
bolalarni maktabda
o‘qishga tayyorlash; bolalarning sog‘lom va har tomonlama kamol topib
shakllanishini ta’minlash hamda unda o‘qishga intilish hissini uyg‘otish; bolalarning
har tomonlama rivojlanishi uchun integral ta’limni tashkil etish; shaxsga
yo‘naltirilgan ta’lim-tarbiyani amalga oshirish; bolalarni xalqimizning boy madaniy-
tarixiy merosi va umumbashariy qadriyatlar asosida ma’naviy-axloqiy
jihatdan
tarbiyalash uchun shart-sharoitlar yaratish; bolalarni maktabda o‘qishga
tayyorlashda ularning ota-onalari bilan o‘zaro hamkorlik qilish hamda ota-onalarga
amaliy jihatdan ko‘maklashish; bolalarda ijtimoiy-kommunikativ, axloqiy, estetik,
intellektual, jismoniy sifat va salohiyatlarni uyg‘otish hamda rivojlantirish; bolalarni
sog‘lom turmush tarzi bilan tanishtirish; bolalarda mustaqillik, mas’uliyatlilik,
tashabbuskorlik
xislatlarini shakllantirish; bolalarga dunyo haqida tushunchalar
berish va tasavvurlarini kengaytirish; bolalarning yoshi, individual,
psixologik va
jismoniy xususiyatlari hamda qobiliyatini inobatga olgan holda ta’lim-tarbiya
jarayonini tashkil qilish. Ta’lim muassasalarining bir turi sifatida maktabgacha
ta’lim muassasasi, shubhasiz, ularning har qaysisiga xos,
bolalarning tarbiyasi,
ta’limi, rivojlanishi va salomatligiga yaxshi yo‘nalganligi bilan bog‘liq umumiy
xususiyatlarga ega. Shu asnoda tarbiyalanayotgan bolalarning yosh xususiyatlariga
ko‘ra maktabgacha ta’lim muassasasi faoliyati boshqa ta’lim muassasalarida
kechadigan pedagogik jarayonlardan jiddiy farq qiladi.
Shundan kelib chiqib, aytish mumkinki, ta’lim sifatini
boshqarishning umumiy
nazariy yo‘llarini maktabgacha ta’lim amaliyotiga mexanik ravishda ko‘chirish
mumkin emas. Ular maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyatining o‘ziga