O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti

Download 4,62 Mb. Pdf ko'rish
bet	33/189
Sana	30.01.2024
Hajmi	4,62 Mb.
	#148361

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 189

Bog'liq
13123 2 1FD84CBF425850F4B87C7475717DB6DB2C4A867C

Rejalash sirkullari

6-rasm. Universal go’niya.

4.7. Chilangarlik nazorat-o’lchov va rejalash asboblarni ishlatish
texnologiyasi
Chizg’ichlar to’g’ri chiziqlarni chizish uchun ishlatiladi. Bunda
shuni hisobga olish kerakki, chizg’ich ham, o’tkir chizg’ichlar ham
ma’lum qalinlikka ega, shuning uchun chizg’ichni chiziladigan
chiziqdan bir oz nari ushlab turish kerak. Shunda chiziq zarur joyga
chiziladi. Ish qirralari bir oz qiya chizg’ichlarni ishlatish juda qulay.
Ularni qo’llaganda rejalash aniqligi oshadi.
Go’niyalar to’g’ri burchakli chiziqchalar chizishda ishlatiladi.
Rejalashda yassi chilangarlik go’niyalari, yo’g’on tokchali (anlaj)
go’niyalar, T-simon tokchali go’niyalar qo’llaniladi. Yassi
chilangarlik go’niyasi eng qulay va ko’p ishlatiladigan qurol
hisoblanadi. Lekin uning yordamida perpendikulyar chiziqlarni yetarli
aniqlikda chizib bo’lmaydi. Bo’nga sabab, birinchidan, go’niyaning
burchagi har doim bir oz ezilgan bo’ladi va uni perpendikulyar
chiqariladigan joyga ko’z bilan chamalab qo’yiladi; ikkinchidan,
berilgan to’g’ri chiziqning ikki tomoniga perpendikulyar o’tkazishda
oldin to’g’ri chiziqning yuqorisiga, keyin ostiga perpendikulyar
chizishga to’g’ri keladi. Buning uchun go’niyani yuqoridan pastga
olib qo’yish kerak bo’ladi. Bunda, albatta, xatoga yo’l qo’yiladi. Anlaj
go’niya yoki T-simon tokchali go’niyani qo’llaganda ularni detalning
ishlov berilgan sirti yoki rejalash plitasi bo’ylab yurgizish mumkin.
Bunda vertikal chiziqlar osongina xatosiz chiziladi.
Rejalash sirkullari aylanalar, yoylar chizishda, kesmalarni
qismlarga bo’lishda, o’lchamlarni ko’chirish va h.k. larda ishlatiladi.

50
Oddiy, prujinali va almashtiriladigan oyoqli tsirkullar bo’ladi.
Rejalashda 0,05 mm aniqlikdagi shtangen-tsirkullar keng ishlatiladi.
Oddiy tsirkullar sharnir 2 bilan biriktirilgan ikki oyoq 1 dan iborat.
Ularning biriga o’yiqli skoba 3 parchinlangan, ikkinchisidan vint 4
bor. Vint 4 ni burab, tsirkul oyoqlarini zarur vaziyatga o’rnatish
mumkin.

Download 4,62 Mb.

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 189

Download 4,62 Mb.

Pdf ko'rish