O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov

47 
mashinalari – ekskavator, kran, yuklagich, buldozer, skreperlar, yer 
qazuvchi 
va 
ustun 
qoziq 
qoquvchi 
qurilmalar 
uchun 
unifikatsiyalashgan baza sifatida ham xizmat qiladi. Avtomobil, traktor 
va shatakchilarning alohida yig’ish birliklari va mexanizmlaridan juda 
ko’p boshqa qurilish mashinalarida foydalaniladi. 
Yuk avtomobillari g’ildirak formulasi AXB bilan belgilanadi, bu 
yerda: A – g’ildiraklarning umumiy soni, B – yetaklovchi g’ildiraklar 
soni, ketingi ko’priklardagi juft g’ildiraklar bitta g’ildirak hisoblanadi. 
Mamlakatimiz sanoati bortli avtomobil va shatakchilarni quyidagi 
formulalarda ishlab chiqaradi: ikki o’qli 4 X 2 va 4 X 4 , uch o’qli 6 X 4
va 6 x6 , 4 x 2 va 6 x 4 formuladagi avtomobillarning o’tag’onligi 
chegaralangan hisoblanib, asfalt, beton va yaxshi grunt yo’llarda 
ishlatiladi. 4 X 4 va 6x 6 formuladagi avtomobillar esa yuqori 
o’tag’onlik qobiliyatiga ega bo’lib, ular o’nqir-cho’nqir yo’l sharoitlari 
va yo’l yo’q joylarda ham ishlashi mumkin. 
Yuk avtomobillari asosiy qismlariga dvigatel 1, kuzov 2 va shassi 
3 kiradi (5.1-rasm).
a)
 

Download 8.76 Mb.