Kompilyatorlar (Compiler), Sharhlovchi dasturlar (Interpreter) va sozlash dasturlari




Download 8,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/191
Sana05.09.2024
Hajmi8,87 Mb.
#270328
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   191
Bog'liq
portal.guldu.uz-Kompyuter ta`minoti

Kompilyatorlar (Compiler), Sharhlovchi dasturlar (Interpreter) va sozlash dasturlari 
(Debugger) 
Kompyuter protsessor faqat mashina kodlarini ishlab chiqadi. Bu bilan yuksak 
darajali dastur tili (belgilar tili) ishlab chiqilgan buyruqlarning, keyinchalik ularga 
protsessorlar tomonidan ishlov berilishidan avval mashina tiliga o’tkazilishini ko’zda 
tutadi.
Bu maqsad uchun kompyuterdan o’tkazish dasturi qo’llaniladi. Muammoga 
mo’ljallangan tillar yordamida yaratilgan buyruqlarni qayta o’zgartirish dasturi 
mashina kodlarida kompilyatorlar deb ataladi. Bunda o’tkazish jarayoni dasturni 
bajarishdan oldin amalga oshiriladi.
Mashinaga mo’ljallangan tillarning o’tkazilishiga javob beruvchi dasturlar 
Assembler 
deb ataladi. Bu erda mashinaga mo’ljallangan tilning nomi ASSEMBLER 
bilan o’tkazishning zarur dasturi (transplyator) nomi Assembler o’rtasida bir xillik bor.
Dasturlashning belgiiy tili yordamida yaratilgan boshlang’ich kod 
boshlang„ich 
dastur
(boshlang’ich tildagi dastur) deb ataladi. O’tkazishning bayon etilgan jarayoni 
yordamida u ikkilangan – shu bois protsessor uchun tushunarli bo’lgan-shakldagi 
mashina buyruqlari ketma-ketligidan iborat 
yakuniy dasturga 
(mashina kodidagi 
dastur) o’zgartiriladi.
Kompyuterlar bilan bir qatorda yana 
sharhlovchi dasturlar
tili mavjud. Ular 
dasturiy kodga satrma satr, har bir satrni darhol mashina kodiga o’tkazib va uni bajarib 
ishlov beradi. Modomiki o’tkazish jarayoni dasturni har bir ko’rikdan o’tkazish bilan 

93 
yangidan takrorlanar ekan, dastrurning o’tish tezligi ham juda cheklangan. Ishning 
bunday jarayoni sababli, ish paytida berilgan dasturga muvofiq sharhlovchi dasturning 
mavjudligi chindan ham zarur. BASIC va LISP – shunday harakat tamoyilining 
mashhur 
vakillaridir. 
Sharhlovchi 
dasturlarning 
bu 
aniq 
kamchiliklariga 
kompilyatorlar ega emas. Bu erda o’tkazish birinchidan to oxirgi dasturiy satrgacha 
bitta ko’rikdan o’tkazish bilan amalga oshiriladi va davomiylikka kelganda esa, unda 
kompilyatorning endi keragi bo’lmaydi.

Download 8,87 Mb.
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   191




Download 8,87 Mb.
Pdf ko'rish
Bosh sahifa
Aloqalar
    Bosh sahifa
Dərs
Mühazirə
Qaydalar
Referat
Xülasə
Yazı


Kompilyatorlar (Compiler), Sharhlovchi dasturlar (Interpreter) va sozlash dasturlari

Download 8,87 Mb.
Pdf ko'rish