208
Slyab - po‘lat quymalarni prokatlash natijasida olingan ko‘ndalang
kesimi
to‘g‘ri to‘rtburchak bo‘lgan mahsulot. Uning qalinligi 75 - 600 mm uzunligi 1000-
2000 mm bo‘ladi. Undan listlar olishda foydalaniladi.
Klet - prokat ishlab chiqarishdagi klet - stanning ikkita quyma staninadan
iborat asosiy qismi; podshipnikli prokat valiklari yoki
aylanma harakat uzatuvchi
valiklarni shesternyalari (shesternyali klet) uchun tayanch vazifasini o‘taydi.
Slyabing - yirik po‘lat quymalardan slyablar olishda foydalaniladigan
qisuvchi stan.
Kalibr - Prokat jo‘valar sirtida aylana bo‘yicha o‘rnatilgan shaklli
moslamalar qo‘shilishidan hosil bo‘lgan o‘yma. Metrologiyada buyumlarni shakilli
o‘lchamlarini va qisimlarini o‘zaro joylanganligini kuzatuvchi shkalasiz asbob.
Rels - maxsus profilli po‘lat balka, masalan, poezd, tramvay izlari.
Texnologiya - materiallarni ishlab chiqarish
va ulardan aniq shakilli va
o‘lchamli buyumlar tayyorlash bilan bog‘liq bo‘lgan texnologik jarayonlarni
o‘rganish ilmi.
Kiryalash - metallarni bosim bilan ishlov berish jarayonining bir turi bo‘lib,
silliq konussimon kirya asbob kanali orqali doimiy kesimning bo‘sh qismini
cho‘zishdan iborat.
Kiryalash kuchi - kirya asbobiga dastlabki kritilgan kuch
R
k
natijasida
tayyor
zagotovkani ingichkalatish darajasiga aytiladi.
209
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. O‘zbekiston Respublkasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar
strategiyasi to‘g‘risida. - T.:2017 yil 7 fevral, PF-4947-sonli Farmoni.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 8 oktiyabridagi PF-5847-
sonli “O‘zbekiston Respublikasining oliy talim tizimini 2030 yilgacha
rivojlantirish konsepsiyasi” to‘g‘risidagi farmoni, Toshkent sh.
3. Saydumarov B.M. Prokatlash mashinalari va jihzlari. O‘quv qo‘llanma. -
Tashkent: TDTU. “O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi” nashriyot –
matbaa
birlashmasi. 2020. - 188 b.
4. Saydumarov B.M. Prokat ishlab chiqarish texnologiyalari. Darslik. -
Tashkent: TDTU. “Innovatsiya – ziyo”. 2022. - 302 b.
5. Saydumarov B.M. Metallarga deformatsiyalab ishlov berish. Uslubiy
ko‘rsatmalar. - Tashkent: TDTU. 2019. - 68 b.
6. Saydumarov B.M. Metallarga quymakorlik yo‘li bilan va deformatsiyalab
ishlov berish. Uslubiy qo‘llanma. 2 – qism. - Tashkent: TDTU. 2019. - 58 b.
7. Saydumarov B.M. Rizaeva N.M. Prokat ishlab chiqarish nazaryasi. O‘quv
uslubiy qo‘llanma 1-2 qism. - Tashkent: TDTU. 2021. - 136 b.
8. Abdullaev F.S., Mahkamov Q.X. Metallarga
bosim bilan ishlov berish
nazariyasi asoslari. O‘quv qo‘llanma. - Tashkent: TDTU. 2000. - 400 b.
9. Колесников А.Г., Яковлев Р.А. Механизмы и устройства рабочих
клетей прокатных станов: Учеб пособие по курсу «Расчет и конструирование
прокатных станов». - М.: Изд-во МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2008. - 63с.
10. Колесников А.Г., Яковлев Р.А. Конструкция и расчет калиброванных
валков. Учеб. пособие. - М.: Изд-во МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2007. - 67с.
11. Колесников А.Г., Яковлев Р.А. Расчет и исследование напряжений и
деформаций станин прокатных станов. Учеб пособие. - М.: Изд-во МГТУ им.
Н.Э. Баумана. 2005. - 55с.
12. Проников А.С. Параметрическая надежность машин. - М.: Изд.
МГТУ. 2002. - 560 с.
210
13. Соколова О.В., Восканьянц А.А., Комкова Т.Ю. Технология и
оборудование производства труб на станах ХПТ: Учеб пособие /. Под ред.
А.П. Молчанова. - М.: Изд-во МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2007. - 40с.
14. Яковлев Р.А. Асимметричное нагружение прокатных станов.
Учебное пособие. - М.: МГТУ, 2001. - 84с.
15. Яковлев Р.А. Усталостная прочность и долговечность деталей
прокатных станов. Учебное пособие. - М.: МГТУ, 2000. - 44с.
16. Рудской А. И., Лунев В. А. Теория и
технология прокатного
производства. Учебное пособие. - СПб.: Наука, 2008. - 507 с.
17. Колесников
А.Г. Технологическое оборудование прокатного
производства: учебное пособие / А.Г. Колесников, Р.А. Яковлев, А.А.
Мальцев. - М.: Издательство МГТУ им Н.Э. Баумана, 2014. - 158 с.
18. William
F.,
Robert
M.
Metall
Forming:
Mechanics
and,
CountryCambridge United Kingdom: Metallurgy
Cambridge university press,
2011. - 345 рр.
19. Гулидов И.Н. Оборудование прокатных цехов (эксплуатация,
надежность): Учеб. пособие для студентов высш. учеб. заведений. -М.:
Интермет Инжиниринг, 2004. - 320 с.
20. Коваль
Г.И.
Проектирование
предприятий
и
цехов
металлургического производства. Учебное пособие. - Челябинск. Изд - во
ЮУрГУ, 2012. - 113 с.
21. Ziyonet.uz
22. Ziyo.uz
23. edu.uz
24. gov.uz