130
— katod bo’linmasi; 4 — oltintarkibli elyuat saqlanadigan elektrisitgichli
idish; 5 — anolit idishi; 6 — qayta ishlangan elyuat uchun nasos; 7 —
qayta ishlangan anolitni yig’gich idish; 8 — qayta ishlangan anolit uchun
nasos.
Eritma vanna bo’ylab toki uning
tarkibidagi oltin va kumush
belgilangan miqdorda cho’kmaguncha doimiy aylanma harakatda bo’ladi.
Katod bo’linmasi grafit mahsulot olinmasdan
avval TM eritmasidan
tozalash uchun suv bilan yuvilib so’ng quritiladi.
Cho’ktiruvchi elektrolizyor EU-1 ning texnologik xarakteri:
Katod bo’linmalar soni, dona......................………..................... 10
Anod bo’linmalar soni, dona........................................................ 11
Katod va anod bo’linmalari orasidagi masofa, mm kamida…...... 8
Katod bo’linmasi o’lchami, mm …..................................330x450x5
Katodning giometrik yuzasi, mm….....................................254x374x2
Katod bo’linmasi ishchi foydali yuzasi, mm …….................20—25
Elektrolizyor ish unumdorligi, m
3
/kunlik…............................20—25
Eritmadan oltinni ajralish darajasi, %...........................................97,0
Elektrolizyordagi qarshilik, B………….........................................3-4
Elektrolizyor orqali o’tadigan elektr toki, А…............................1000
Eritma harorati, °С……........................................................40—50
Katolitning aylanish tezligi, m
3
/s………...................................8—10
Uglerodgrafitli mahsulotning birdaniga yuklanadigan miqdori,
g 1,0—1,5
Anolitdagi sulfat kislota konsentratsiyasi, g/l……...................5—50
Anolitdagi TM miqdori, g/l kamida.. ТМванолите, г/л, ....0,5
Aniolit aylanma tezligi, m
3
/s………........................................0,15-0,2
Elektrolizyor o’lchamlari, mm…................................805x955x1320
Ishchi holatdagi elektrolizyor og’irligi, kg………..........................308
Elektroelyuirlash
usuli ixchamligi, nisbatan boy katod cho’kma
olish
mumkinligi sababdan usul boshqa usullarga qaraganda ko’p ishlatiladi.
Navoiy kon metallurgiya zavodlarida ham shu usul qo’llanilmoqda.
Quyida to’yingan aniotning qayta ishlatish
uchun oltin va boshqa
131
metallardan tozalab, katodni tiklab qayta ishlatishga
tayyorlash sxemasi
ko’rsatilgan:
Bu regeneratsiya usuli bilan anionit AP-2, AM-2B
kabilarni tozalash
amalda ishlatilmoqda. Bu sxema bo’yicha sinil, rux Ni bo’lsa sulfat:azot
kislotalari bilan; Au, Ag va Su tiomochevinaning HCl + H
2
SO
4
da
eritmasi bilan temirni ammoniy azotning
ishqoriy eritmalari bilan
desorbsiyalash ishlari ko’rsatilgan. Elyuirlash eritmasi 50-55 %
gacha
isitiladi, bu haroratda eritma hajmi bir xil bo’lib saqlanib, ionitlar «bag’ri»
dagi metallarning barchasi to’la yulib
olib chiqishga yaxshi imkon
yaratadi. Regeneratsiya natijasida to’yingan anionitdan 98% Au, 97% Ag,
91% Cu, 97% Zn, 96,7 % Ni, 75-80 % Fe kabi va agar bor bo’lsa Pt, Os,
Ir, Ta kabi metallarni ajratib olishga imkon beradi.
Nodir metallar va qo’shimcha metallarning ionitlardan bunday ajratib
olinishi,
ionitning
tarkibini
nodir
metallari
ajratishlik
hajmiy
“qobiliyat”ini, kinematik xususiyatini har bir regeneratsiya davri davomida
tiklab, qayta ishlatishga imkon yaratadi.
