128
1—tokyetkazuvchi;2—yo’g’on elektr sim(shina); 3 — quti; 4 —
yo’naltirgich; 5 — planka-metall taxtacha; 6 —katod; 7 — shtuser; 8 —
katolit va anolitni chiqarish uchun qisqa quvurlar; 9 — membrana; 10 —
anod; 11 — viniplast to’r.
15.2-rasm.
Anod bo’linmasi: 1—ramasi; 2—membrane; 3—anod;
4— shtuser.
Anod bo’linmasi o’zida rama
1
izolyatsiyalangan
mahsulot bilan
qoplangan unga ikki tomondan ionalmashinuvchi mebranalar
2
qotilgan.
Kamera ichiga platinadan yasalgan teshiksimon anod qo’yiladi.
Membranalarning kationionlisi qo’llanilib ular suv o’tkazishga,
kimyoviy
va mexanik mustahkamdir. Aniolit bo’linmaga vanna tubida o’rnatilgan
tahsimlovchi yordamida beriladi, u ham o’z
navbatida
4
shtuser bilan
bog’langan.
15.3-rasm.
Katod bo’linmasining kesimi: 1 —quti; 2 —tok
o’tkazuvchi devor; 3 — uglerodligrafit; 4 — to’r; 5 — qisqich; 6 —
129
planka-metall taxtacha tok o’tkazuvchi; 7 — dastak; 8 — yuqori qulf; 9 —
shtuser.
Katod bo’linmasi tok o’tkazmaydigan quti
1
dan tashkil topgan bo’lib
va ikki tok o’tkazuvchi
perforli devor
2
, ichkaridan uglerodli grafit
mahsuloti
3
vinaplast o’lchami 4-5mm bo’lgan to’r
4
bilan
5
qisqich va
8
qulf bilan mahkamlangan uskunalardan iborat. Qutiga tok o’tkazish
uchun
6
-planka va
7
ruchkadan iborat.
Katod bo’linmasini katolit bilan vanna tubida joylashgan 9 shtuser
bilan bog’langan taxsimlagich ta’minlaydi.
TM elyuatlaridan oltin va kumushni cho’ktirish
elektroliz dastgohlar
ketma-ketligi 31-rasmda tasvirlangan.
Regenerat xom-ashyosidan nodir metallarni cho’ktirish uchun
elektroliz qilish grafitli katodlarda va davriy tizimda tok o’tuvchi quyidagi
jarayonlarga bog’liq:
regenerat miqdoriga, elektroliz davomiyligiga, 40-
50
0
C bosim bilan berilishiga, elektroliz vannasiga o’z-o’zidan yo’nalishiga
katod bo’linmasiga. Grafitdan eritmaninig o’tkazilishi
natijasida oltin va
kumushning cho’kishi kuzatiladi, eritma vannadan
sliv kistasi orqali
bo’shatiladi va aerolift yoki nasos yordamida bochkaga qaytariladi.
