O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika




Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet119/177
Sana20.05.2024
Hajmi6,14 Mb.
#245516
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   177
Bog'liq
Nazariy Mexanika darslik

1-masala: 
(chet el adabiyotidan olindi [x]) Massasi 60 kg boʻlgan 
chemodan ( yoʻl haltasi ) qiya tekislikning A nuqtasida 
tezlik bilan 5 
m masofa bosib oʻtadi (4.4-shakl). Agar tekislikning qiyaligi α = 30 , AC yoʻldagi 
sirpanib ishqalanish koeffisiyenti 
f = 
0,2 boʻlsa, AC masofani bosib oʻtish vaqti
va C nuqtadagi tezlik 
topilsin. 
Yechish: 
moddiy nuqta harakat differensiyal tenglamasini tuzib, uning 
integralini hisoblab vaqt ketkazmay, harakat miqdori (4.19) va kinetik energiya 
teoremalarini (4.36) AC yoʻlni bosib oʻtish uchun qoʻllaymiz :
. (2)


210 
bu yerda
- ta’sir etuvchi kuchlarning A

oʻqidagi proyeksiyalari yigʻindisi; 
A-
 
ta’sir etuvchi kuchlarning AC yoʻldagi bajargan ishlarining 
yigʻindisi: 
A = Pcos60
mg
 
Bu ifodalarni (1) va (2) ga qoʻyib,
 mg
 

massaga boʻlib yuborib, 
t
1
va 
larni topamiz: 
= 6 m/s; 
=
1,25 s. 
2-masala: 
(chet el adabiyotidan olindi [x]) Egri chiziqli yoʻlda ketayotgan 
avtomobilga 
F = 150t
2
 N 
motor kuch ta’sir qiladi (4.14,a-shakl). Agar yoʻlning 
egrilik radiusi 100 
m
, avtomobilning massasi 
m = 1500 kg 
va boshlangʻich tezligi 

m/s 
boʻlsa, 
t =5s 
dan keyin avtomobil qancha tezlikka erishadi? 
a)
b)
4.14-shakl. 
Yechish: 
avtomobilni moddiy nuqta deb qabul qilib, harakat miqdori 
momentining oʻzgarishi haqidagi teoremani qoʻllaymiz: 


211 

ya’ni moddiy nuqta 

oʻqiga nisbatan harakat miqdori momentining biror vaqt 
ichidagi oʻzgarishi ta’sir etuvchi kuchlarning shu oʻqqa nisbatan momentlarining 
yigʻindisiga teng. 
,
 
yoki
 

ga qisqartirib,
50
t
3

bundan
V
1
 = 
= 9,17 
m/s.

Download 6,14 Mb.
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   177




Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish