• D. MODDIY NUQTA KINETIK ENERGIYASINING OʻZGARISHI HAQIDAGI TEOREMA .
    		•

      Ishqalanish kuchining bajargan ishi




    Download 6,14 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet118/177
    Sana20.05.2024
    Hajmi6,14 Mb.
    #245516
    1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   177
    Bog'liq
    Nazariy Mexanika darslik

    3. 
    Ishqalanish kuchining bajargan ishi:
    a) Sirpanib ishqalanish kuchi har doim harakat yoʻnalishiga teskari boʻlgani uchun
    uning bajargan ishi manfiy boʻladi : 
    A = -

    (4.34) 
    b) Dumalab ishqalanish kuchining bajargan ishi ham manfiy boʻlib, faqat bosib 
    oʻtilgan yoʻl oʻrniga
    s = R
     
    , ya’ni gʻildirak radiusi –R va aylanish burchagi -
    ga almashtiriladi xolos: 
    A = -F
    dum
    =
    (4.35) 
    D. MODDIY NUQTA KINETIK ENERGIYASINING OʻZGARISHI 
    HAQIDAGI TEOREMA
    . 
    Faraz qilaylik, massasi 
    m 
    boʻlgan M moddiy nuqta kuchi ta’sirida 
    fazoda harakatlansin (4.11-shakl). Uning M
    o
    nuqtadagi tezligi 
    V
    0
     
    boʻlib, M
    1
    nuqtaga 
    V
    1
    tezlik bilan etib kelgan boʻlsin. Moddiy nuqta kinetik energiyasi bilan 
    ta’sir etuvchi kuch orasidagi munosabatni aniqlash uchun
     
    M
    o
    M
    1
    yoʻldagi harakat 
    differensiyal tenglamasi (4.8) ni urinma oʻqqa nisbatan tuzaylik: 
    x 
    c 
    O 

    209 
    , yoki
    . 
    Ushbu tenglikdagi urinma tezlanishni quyidagicha yozib olamiz,
    . 
    Natijada, yuqoridagi tenglama quyidagi ko‘rinishga keladi, 
    mV
    , yoki
    mV
     
    m 
    massani differensiyal ostiga kiritib,
    d( 
    , 
    tezlik va vaqt boʻyicha integral olsak: 
    , 
    demak
    . (4.36) 
    Teorema: 
    moddiy nuqta kinetik energiyasining biror yoʻldagi oʻzgarishi, 
    ta’sir etuvchi kuchning shu yoʻldagi bajargan ishiga teng ekan. 
    Yuqoridagi nazariy ma’lumotlarni mustahkamlash uchun amaliy masalalar 
    koʻramiz. Oldingi mavzudagi 4-masalaning 1-qismini qisqa yoʻl, ya’ni umumiy 
    teoremalarni qoʻllab yechamiz. 

    Download 6,14 Mb.
    1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   177




    Download 6,14 Mb.
    Pdf ko'rish