260
Qattiq jismning qoʻzgʻalmas
Oz
oʻqi atrofidagi aylanma
harakatida uning
kinetik
energiyasi
uning inersiya momenti
va
aylanish burchakli tezligi
orqali
hisoblanadi:
T =
. (4.120)
Qattiq jism kinetik energiyasining oʻzgarishi haqidagi teorema
aylanma
harakat
uchun oʻzgarishsiz qoladi:
(4.116)
3.
Qattiq jismning tekislikka parallel harakati.
Kinematika qismida ta’kidlaganimizdek, qattiq jismning tekislikka
parallel harakati ilgarilanma va aylanma harakatlarning yigʻindisidan iborat. Uning
harakat qonuni
(4.121)
boʻlsa, ikki marta hosila olib,
qattiq jismning tekislikka parallel harakati
differentsial tenglamalari hosil qilinadi:
(4.122)
Bu tenglamalarning birinchi ikkitasi jism massa
markazi C ning ilgarilanma
harakatini ifodalaydi, oxirgi tenglama esa jismning massa
markazi atrofidagi
aylanma harakatini ifodalaydi.
Tabiiy C
oʻqlarga nisbatan yuqoridagi tenglamalar quyidagi koʻrinishda
boʻlai:
261
(4.123)
Qattiq jismning tekislikka parallel harakatida uning kinetik energiyasi ham
ikki qismdan iborat boʻladi:
T =
+
=
+
. (4.124)
