O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

Download 6,14 Mb. Pdf ko'rish
bet	57/177
Sana	20.05.2024
Hajmi	6,14 Mb.
	#245516

1 ... 53 54 55 56 57 58 59 60 ... 177

Bog'liq
Nazariy Mexanika darslik

harakat qonuni
– jism harakatida koordinatalar va vaqt orasidagi
bogʻlanishni aniqlovchi qonunga aytiladi;
-
boshlang‘ich vaqt
– harakatning boshlanish payti (vaqt t=0 sekund deb
olinadi);
-
vaqt oralig‘i
– avvalgi vaqt bilan keying vaqt farqiga aytiladi;
-
trayektoriya
– jism nuqtasining harakat davomida fazoda qoldirgan iziga
aytiladi;
-
uch oʻlchovli Evklid fazosi
– Evklid geometriyasiga asoslangan, uzunlik-
l
metrlar
da, vaqt-
t sekundlarda
oʻlchanuvchi uch oʻlchovli fazoga
aytiladi.
Kinematikaning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
-
jism harakat qonunini aniqlash va harakat grafigini chizish;
-
harakat qoʻnuni boʻyicha qism nuqtalarining tezligi va tezlanishlarini
aniqlash;
-
aniqlangan kinematik xususiyatlarni amaliy jarayonga, mashina-
mexanizmlar hisobiga tadbiq qilish.
Kinematika tajribalar va amalda sinab ko‘rilgan bilimlarga tayangan bo‘lib,
ular asosan geometriyaning aksiomalaridan olingan. Kinematikani o‘rganishda
ulardan tashqari hech qanday aksioma va qo‘shimcha qonunlar talab qilinmaydi.
Kinematikani o‘rganish eng sodda ob’ekt – moddiy nuqta kinematikasidan
boshlanadi, keyin esa qattiq jism kinematikasi o‘rganiladi.

105
3.1.2. Moddiy nuqtaning fazodagi harakati.
Moddiy nuqtaning fazodagi harakati vaqtga bogʻliq boʻlib, uning oʻrnini turli
usullarda aniqlash mumkin:
- vektoʻr usulda;
- Dekart koordinatalari usulida;
- tabiiy koordinatalar yordamida.
A
.

MODDIY NUQTA
HARAKAT QONUNINING VEKTOR USULI:

Download 6,14 Mb.

1 ... 53 54 55 56 57 58 59 60 ... 177

Download 6,14 Mb.

Pdf ko'rish